ABD’de 11 yıl sonra faiz indirimi geliyor

ABD’de işsizlik oranı yüzde 3,8 ile tarihin en iyi seviyelerinde, büyüme ise yüzde 2,3 ile istikrarlı bir seviyeye gelmişken Fed’in 31 Temmuz Çarşamba günkü toplantısında, faiz indirimi bekleniyor.

Karar öncesi, ABD Başkanı Donald Trump da, Amerikan Merkez Bankası üzerindeki baskısını artırdı. Peki ekonominin bu denli güçlü görünmesine karşın 25 baz puan (belki de 50) faiz indirimine neden gidilecek?

Dünya piyasaları yarın gece Fed’den gelecek faiz kararını bekliyor.

Piyasalar uzlaşı halinde Jerome Powell başkanlığındaki Fed’in 25 baz puanlık bir faiz indirimine gitmesini bekliyor. Bazı piyasa profesyonelleri ise Fed’in 50 puanlık bir indirimle önden yükleme yapacağı görüşünde. Eğer 31 Temmuz akşamı faiz inerse Fed 11 yıl aradan sonra ilk kez faiz düşürecek.

ABD basını 31 Temmuz’daki olası faiz indirimi öncesi bu grafiğe geniş yer verdi. Sosyal medyada elden ele dolaşan grafik 1979’dan beri Fed Başkanları ile Fed’in politika faizi arasındaki ilişkiyi gösteriyor. 2 metreye yakın boyu ile faizlerin en yüksek olduğu dönemden 1.52’lik Yellen döneminde sıfır faize kadar gelen ABD’de bugünkü Başkan Powell 1.82 boyu ile yüzde 2,50’ye çıkardığı faizi 11 yıl sonra ilk kez geri çekmiş olacak.

Fed kararı öncesi, ABD Başkanı Donald Trump da, Amerikan Merkez Bankası üzerindeki baskısını artırdı ve sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yaptı.

-Trump, “Fed çok düşük enflasyona rağmen, faizler konusunda hiçbir şey yapmıyor” diye konuştu.

-“Fed büyük ihtimalle çok az şey yapacak” ifadesini kullanan Trump, küçük çaplı faiz indiriminin yeterli olmayacağını söyledi.

Peki Fed, 2008’den bu yana ilk faiz indirimine neden gidecek?… İşte Bloomberg’de yer alan analize göre olası faiz indiriminin nedenleri;

-Hem enflasyon hem de piyasa tarafından belirlenen faiz oranları, yıllardır güçlü seyreden istihdam artışları ve sağlam ekonomik büyümeye karşın, halen Fed’in kendi modellerinin bazılarının tahminlerinden daha aşağıda. Bu gelişmeler, gösterge faiz tarihi standartlarda düşük olmasına rağmen, Fed yetkililerinin ekonomiye kendilerinin düşündüğü kadar fazla destek sağlamadıklarını işaret ediyor. Dahası, hatta bazı Fed yetkilileri, ticaret politikasındaki belirsizlikten dolayı küresel görünümün daha da kötüleştiği bir ortamda, faizlerin ekonomiye fazladan destek sağlamak için daha da düşürülmesi gerektiğine inanıyor.

-Fed liderleri, ABD ile küresel ekonomiler arasındaki bağın geçmişe oranla daha da sıkılaştığını görüyor ve içerideki faizlerin çok daha aşağıda veya hatta negatif faize sahip diğer gelişmiş ekonomilerinkilerin çok daha üzerine yükseltilemeyeceğini düşünüyorlar. Fed yetkililerinin bu düşüncesi, modellerinin düşen işsizliğin er ya da geç yükselen enflasyonu destekleyeceğini göstermesinden dolayı gösterge faizi sıfır seviyesinden yükselttikleri geçmiş döneme göre değişikliği işaret ediyor.

DÜŞÜK ENFLASYON SAĞLIKSIZLIK BELİRTİSİ

-Bugün yetkililer enflasyon baskılarının çok güçlü değil çok zayıf kalmayı sürdürmesinden endişe duyuyor. Bu gelişme, ekonomik büyümeyi ne destekleyen ne de durduran faiz seviyesini gösterdiği söylenen nötr faizin geçmişe göre daha düşük seviyede olduğunu ima ediyor. Ve düşük faizler Fed’e yavaşlama ile mücadelede faizi daha da düşürmek için daha az alan bırakıyor. Başkan Powell bu ay kanun yapıcılara yaptığı konuşmada, düşük beklenen enflasyonun faizlere yansıdığı, yani düşük faizlere yol açtığı, yani ekonomideki düşüşlere tepki için merkez bankasına daha az alan tanıdığı “sağlıksız bir dinamik” konusunda endişeli olduğunu söyledi.

-Bu tuzaktan kurtulabilmek için Fed yetkilileri şimdi, yani ekonomi iyi olduğu zaman, enflasyonu yükseltmek için daha güçlü bir mücadele vermeleri gerektiğini söylüyorlar. Powell, “Bunu Japonya’da görmekteyiz. Şimdi Avrupa’da görüyoruz. Aşılması gereken yol oldukça zor” dedi.

-Fed tüm ekonomi sathında sağlıklı bir büyümenin işareti olarak yüzde 2 enflasyonu hedefliyor, ancak bu hedefe resmi olarak belirledikleri 2012’den bu yana ikna edici bir şekilde ulaşmayı başaramadılar.

YÜZDE 2’DEN 1,5’A GERİLEYEN ENFLASYON

-Aralık ayından itibaren yüzde 2 civarında tutunduktan sonra, enflasyon bu yıl yavaşladı. Fed’in tercih ettiği bir ölçüm olan enerji ve gıda fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek tüketici fiyatları yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.5 yükseldi.

-Bu küçük çaplı bir sapma olarak görülebilir, ancak yetkililer 11 yıldır devam eden ekonomik genişleme sürecinde, bu noktada diğer yönde sürprizler olabileceğini bekliyorlar.

-Fed yetkilileri halihazırda yüzde 2.25-2.50 aralığında bulunan gösterge faiz bandını çeyrek puan düşürmeye hazırlanıyor. Faiz indirimi ayrıca, Eylül ayından sonra başlayan Fed’in 3.8 trilyon dolar büyüklüğündeki varlık portföyündeki küçülmeyi de sonlandırabilir.

-Enflasyona ilişkin endişeler, yetkililerin bu yılın ilerleyen dönemlerinde tekrar bir faiz indirimine açık olduklarını işaret edebilmelerinin bir nedeni olabilir. Chicago Fed Başkanı Charles Evans bu ay yaptığı açıklamada, enflasyonu yükseltmek için faizlerin mevcut seviyelerden en az 50 baz puan düşürülmesinin gerekeceğini söyledi. Fed’in Haziran toplantısına katılan 17 yetkilisinden yedisi, merkez bankasının faizi yıl sonuna kadar yarım puan düşürmesi gerektiğini kaydetti.

EKONOMİYE AŞI TAKVİYESİ

–New York Fed Başkanı John Williams, son araştırmadan çıkan önemli bir sonucun, zayıflıkla karşılaşıldığında, politika yapıcıların “ekonomiye aşı yapması ve onu daha sinsi bir hastalık olan çok düşük enflasyondan koruması” gerekliliği olduğunu belirtti.

-Fed’in karşı karşıya bulunduğu dönüşün odak noktasında, işsizlik ile enflasyon arasında kısa vadeli bir dengelenme olduğu şeklindeki ekonomik görüşte kök salan temel politika stratejisinin yeniden değerlendirilmesi yer alıyor. Bazı düşük işsizlik oranı durumlarında, bu düşünce işler ve işgücü piyasasındaki atıl kapasite ortadan kalkar. Ücret ve fiyat baskıları, firmaların kıt kaynaklar için rekabet etmesinden dolayı artar.