Astronomlar: Orada yeni bir canavar var

Astronomlar evrende açıklanamayan patlamaya neden olan “tuhaf nesnenin” gizemini çözdü: “Orada yeni bir canavar var”

Astronomlar evrende yeni bir patlama türü buldu. Araştırmacılara göre, “çok sıra dışı” olduğu için bilim insanlarının veriler üzerinde iki yıl kafa yorarak sınıflandırdığı nesneler, önceki patlama türleriyle bazı özellikleri paylaşıyor ancak daha önce gözlemlenmiş olanlardan önemli farklılıklar gösteriyor.

Keşifler, bilim insanlarının 2018’de beklenmedik özellikler ve davranışlar sergileyen, nadir görülen bir patlamayı belirlemesiyle başladı. Nesne, dünya çapından bilim insanları tarafından incelendi. Üstelik bu bilim insanları, nesnenin süpernova patlaması gibi bir şeye neden benzediğini ve bazı garip farklılıkları neden taşıdığını açıklayamadı.

Nesne örneğin, ilk başlarda son derece parlaktı fakat sadece birkaç gün içinde canlılığını yitirdi.

Araştırmacılar bunun ardından, benzer şekilde olağandışı özellikler gösteren, 2016 ve 2018’de tespit edilen diğer iki patlamayı incelemeye başladı. Araştırmacılar kendilerini bu iki patlamayı da açıklamakta zorlanırken buldu.

Nesnelerden biri büyük bir hızla o kadar parlak hale geldi ki onu inceleyen bilim insanı hata yaptığını düşündü. Diğeri ise ışık hızının yarısından fazla hızla uzaya beklenmedik bir malzeme fırlattı, bu da araştırmacıların keşif üzerinde kafa yormasına neden oldu.

Yeni tür patlamaları inceleyen bir dizi çalışmadan birinin yazarlarından ve Northwestern Üniversitesi’den Raffaella Margutti, “Neye baktığımızı anlamak bile neredeyse iki yıl sürdü çünkü çok nadir bir şeydi” dedi.

Araştırmacılar daha sonra açıklanamayan üç nesnenin ortak özellikleri bulunduğunu ve diğerlerinden farklı olarak yeni bir patlama sınıfı gibi göründüğünü fark etti. Bu olaya Hızlı Mavi Optik Geçişi (FBOT) adı verildi.

Bu FBOT’lardan dışarı atılan malzeme, doğada şimdiye kadar görülen en hızlı sızıntılardan. Diğer patlamalar malzemeleri daha hızlı fırlatsa da çok daha az miktarda kütle fırlatma eğilimi gösteriyor. Bu nedenle yeni patlama tamamen yeni bir tür extrem olayı temsil ediyor.

Margutti, “Doğada en hızlı sızıntıları neyin ürettiğini bildiğimizi sandık" dedi.

Onları üretmek için sadece iki yol olduğunu düşündük: Devasa bir yıldızın gama ışını patlamasıyla çökmesi veya iki nötron yıldızının birleşmesi. Öyle olduğunu düşünmüştük.

Bu çalışmayla, söz konusu sızıntıların üçüncü bir yolunu sunuyoruz. Orada yeni bir canavar var ve aynı enerji olayını üretebiliyor.

Astronomlar, FBOT’ların muhtemelen devasa bir yıldızın ömrünün sonunda patlamasıyla yaşanan diğer çarpıcı süpernovalar ve gama ışını patlamalarıyla aynı şekilde başladığını belirtiyor.  Fakat bu patlamanın ardından farklar beliriyor.

Normalde, süpernova uzaya küresel bir malzeme patlaması gönderiyor. Ve etrafında bir disk oluştuğunda (ki bu disk bir “motor” görevi görüyor) evren boyunca gama ışını patlaması da gönderebiliyor. FBOT’lar farklı çünkü diskleri, patlamadan hemen önce muhtemelen yıldız tarafından saçılan kalın malzemeden oluşuyor.

Patlama bu materyale çarptığında, bilim insanlarının nesneleri görmesini sağlayan parlak ışık emisyonuna neden oluyor.

Araştırmacılar bulgularını Astrophysical Journal Letters ve Astrophysical Journal'da yayımlanan yeni makalelerde açıkladı.