Azerbaycan’ın dinmeyen acısı: Kanlı Ocak

Azerbaycan, bağımsızlığa giden yolda çok can kaybetti. En acı günlerden biri de Sovyet ordusunun Bakü’ye tanklarla girerek, insanları katlettiği 20 Ocak 1990’da yaşandı.19 Ocak’ı 20 Ocak’a bağlayan gece, Sovyet askerleri Bakü’ye tanklarla girdi, kadın, çocuk, genç, yaşlı demeden insanları katletti.  

Neler yaşanmıştı?

Ermeniler, 1988’den sonra toprak taleplerini artırmaya başladı. Taleplerinin içindeDağlık Karabağda yer alıyordu. Dağlık Karabağ’ınErmenistanile birleştirilme kararı, Azerbaycan’da tepkiyle karşılandı.Azerbaycanhalkı, bu kararı protesto etmek için Bakü’deki Azadlık Meydanı’nda mitingler düzenledi.

Artan mitingler, Sovyet Yönetimi’ni telaşlandırdı. Bunun için ilk olarak 19 Ocak’ta Azerbaycan televizyonunun enerji sağlayıcısı patlatıldı.

Sovyet tankları 5 koldan şehre girdi

19 Ocak’ı 20 Ocak’a bağlayan gece, Sovyet ordusuna ait tanklar, Bakü’ye 5 yönden girdi. Tanklar, kendilerini engellemeye çalışan insanları öldürerek şehre ilerledi. O gece, Bakü’de 130’dan fazla kişi hayatını kaybetti. 

Sovyet ordusu, katliamını Neftçala ve Lenkeran gibi diğer illerde de sürdürdü ve toplam 147 Azerbaycanlı sivil 20 Ocak katliamının kurbanı oldu. Olaylarda 744 kişi yaralandı, yaklaşık 400 kişi Sovyet ordusu tarafından gözaltına alındı.

1 milyon kişi Azadlık Meydanı’nda

Şehitler, 31 Mart 1918’de Ermenilerin saldırıları sonucu hayatını kaybeden Azerbaycanlıların mezarlarının bulunduğu, daha sonra Sovyet döneminde park haline getirilen Dağüstü Parkı’na defnedildi. Cenazeleri defnetmek için 1 milyon Azerbaycanlı, Azadlık Meydanı’nda toplandı.Toprakları için canlarını verenler, “Şehitlik Hıyabanı”na götürüldü.Azerbaycan halkı, her yıl 20 Ocak’ta, Kara Yanvar şehitlerini anmak için bu şehitliğe akın ediyor.

Azerbaycan bağımsızlık yolunda

Kara Ocak, Azerbaycan halkının sabrını taşırdı. Azerbaycanlılar artık Sovyet yönetimine güvenmiyordu.Azerbaycan için bağımsızlığa giden yolda önemli adımlar atıldı.1991 yılına gelindiğinde, Azerbaycan halkı artık bağımsızlıklarını ilan etmek istedi. 5 Şubat 1991 yılında, ülke, “Azerbaycan Cumhuriyeti” olarak adlandırıldı.

Azerbaycan 30 Ağustos 1991’de bağımsızlığını ilan ettikten sonra Ermenistan, Dağlık Karabağ’da hak iddia etti. Bunun üzerinde etnik çatışmalar yaşandı.Azerbaycanlılar, 18 Ekim 1991’de bağımsızlıklarını son kez ilan ettiler. Karabağ yeniden Azerbaycan’ın Ermenilerin, 1998’den beri devam eden, 32 yıllık işgali, Azerbaycan ordusunun başarılı operasyonuyla son buldu.Karabağ, 2020 yılında özgürlüğüne kavuştu.