Bilim insanları: Dünyayı anlayamıyorz

DÜNYA

Havalarda yaşanan değişim sürüyor, dünyanın farklı noktalarından aşırı hava olaylarına dair haberler birbiri ardına geliyor. Peki tüm bunlara küresel ısınma mı neden oluyor? 10 madddede dünyanın garipleşen havası…

AMERİKA DONUYOR!

ABD'nin orta batı kesimi ve doğu yakası dondurucu soğuklarla mücadele ediyor. ‘Kutup girdabı' olarak adlandırılan soğuk havanın en çok etkilediği yerlerden biri Chicago. Eksi 30 derecenin ölçüldüğü kentte, Michigan Gölü buz tuttu. ABD basınında yer alan haberlere göre Chicago'da 9 kişinin daha hayatını kaybetmesiyle, soğuk hava nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 21'e yükseldi.

New York’ta kaldırımlarda kar temizleme çalışmalarına vatandaşlar da katılıyor.

AVUSTURALYA’DA 109 YILIN EN SICAK GÜNLERİ

 

Avustralya’da ocak ayı 1910’dan bu yana en sıcak ay olarak kayıtlara geçti. The Guardian’da yer alan habere göre, Avustralya’da ortalama sıcaklığın 30 dereceyi geçmesi nedeniyle Ocak 2019, 109 yılın en sıcak ayı oldu. Avustralya Meteoroloji Bürosundan yapılan açıklamada, ocakta Adelaide kentinde ölçülen 46,6 derece ve Port Augusta kentinde ölçülen 49,5 dereceyle sıcaklık rekoru kırıldığı kaydedildi.

Güney Avustralya’da aşırı sıcaklar nedeniyle 16 kişinin hastaneye kaldırıldığı açıklanmıştı.

TÜRKİYE KASIRGALAR ÜLKESİ OLABİLİR

Geçtiğimiz aylarda yaşanan kasırga gelişmeleriyle; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek, küresel ısınma sonucu tropikal fırtınaların daha sık olacağını belirtti.

Türkiye’de geçtiğimiz aylarda gündem olan kasırganın ardından bir süredir hortumlar Akdeniz kıyılarımızı etkiliyor.

“Daha çok pasifik ve atlantikte olan bu yapıların en önemli etkileri deniz suyu sıcaklıkları. Yazdan sonbahara geçişte deniz suyu sıcaklıkları yüksek oluyor. Kara daha çabuk soğuyor. Kuzeyden en ufak bir soğuk hava geldiğinde denizdeki yüksek sıcaklık havaya doğru hızlı bir şekilde transfer oluyor. Büyük sıcaklık farklarından dolayı tropikal siklon gibi yapılar oluşuyor.” dedi.

ANTALYA HORTUM ŞEHRİ OLDU

 

Antalya'da geçtiğimiz günlerde etkili sağanak ile fırtına, kent merkezinde ve ilçelerde hayatı olumsuz etkiledi. Kent merkezinde saatteki hızı 100 kilometreyi bulan fırtına nedeniyle Konyaaltı sahilinde dev dalgalar oluştu, çok sayıda tabela uçtu, küçük ağaçlar ve direkler devrildi. Bazı yollar da trafiğe kapatıldı. Kumluca ve Finike ilçelerindeki hortum ise bölgedeki yerleşim yerleri ile tarım ve sera alanlarına zarar verdi. Kumluca'da Berivan Karakeçi (13), rüzgarın çatıdan uçurduğu sac parçasının başına çarpması sonucu yaşamını yitirdi, Finike'de ise 5 kişi yaralandı. Fırtına, Kemer, Kaş ve Korkuteli ilçelerinde de etkili oldu. Phaselis bölgesinde denizde oluşan hortumda otomobil, dereye uçtu. Araçtaki Buse Acar'ın bulunması için çalışma başlatıldı.

Antalya’da yaşanan hortum sonrası can kayıpları ve mal kaybı yaşandı.

YURDUMUZ DENGESİZ KIŞIN ETKİSİNDE

Türkiye birkaç hafta önce dondurucu soğuklarla mücadele ederken yurdun birçok noktasından aşırı soğuklara ve kar yağışına dair haberler geliyordu ancak ardından artan sıcaklar yurdu bahar havasına çevirdi. İstanbul’da bugün sıcaklıklar 15 derece dolaylarında seyrederken, şubat ayında ölçülmüş en yüksek sıcaklık 18.02.2016 tarihinde 21.3 olarak ölçüldü.

 

UZMANLAR NE DİYOR? KÜRESEL ISINMA DENGELERİ BOZUYOR MU?

 Küresel ısınma buzları çözülmüş okyanusun daha fazla ısı yaymasına neden oluyor ve bu da Kuzey Kutbu üstünde soğuk hava dolaşımını zayıflatarak bunun güneye kaçmasına neden oluyor. Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırmada, “Kuzey Kutbu daha ılımanken hem soğuk ısılar hem de yoğun kar yağışı kuzey kutbunun soğuk olduğu dönemlere kıyasla daha fazla. Ayrıca hızlanmış ıs yükselişi dönemlerinde kuzey kutbu ısınması üst troposfere ulaşıyor ve alt stratosfere ulaşıyor ve kış aylarında aşırı soğuklar artıyor” denildi. Yani aslında küresel ısınma bazı noktalarda aşırı soğuklara neden oluyor.

Değişen iklim tüm dünyayla beraber Türkiye’yi de etkiliyor.

SICAKLIKLAR ARTMAYA DEVAM EDECEK

Bugünkü hava durumu tahminlerine göre ise Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son değerlendirmelere göre; Ülkemizin iç ve doğu kesimlerinin parçalı ve çok bulutlu, Orta ve Doğu Karadeniz kıyıları ile Artvin, Tokat, Şırnak ve Iğdır çevrelerinin yağmur ve sağanak yağışlı, Erzincan, Bitlis, Ağrı, Van ve Hakkari çevrelerinin karla karışık yağmur ve kar yağışlı geçeceği tahmin ediliyor. Bu sabah ve gece saatlerinde Marmara ile iç kesimlerde yer yer sis ve pus olayı bekleniyor. Hava sıcaklıklarında Kuzeybatı kesimlerde 2 ila 4 derece artacağı, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacağı tahmin ediliyor.

BİLİM İNSANLARI UYARDI: DAHA FAZLA ARAŞTIRMA ŞART!

Bazı çalışmalar kutup girdabındaki bozulmaya yönelik bilimsel açıklamaların tartışmalı olduğunu öne sürüyor.

 2017 Amerikan Meteoroloji Cemiyeti, “Kutup girdabının kış döngüleri ve yeryüzü ısıları üstündeki kilit rolüne rağmen son dönemdeki soğuma eğilimleri üzerinde potansiyel stratosferik sayısal analiz eksik” açıklamasını yapmıştı.

İngiltere’de East Anglia Üniversitesi’de iklim araştırma biriminde çalışan Ben Webber yükselen ısının sıcak hava dalgalarını arttırdığının ispatlandığını söylüyor.

BBC’ye konuşan Webber, “Bu ayrıca soğuk havaların yoğunluğunu da artırabilir ancak bunun için daha fazla araştırma gerekiyor” dedi.

Ancak bilimin hemfikir olduğu bir konu var: o da dünyanın ısınması giderek daha sıklıkla aşırı havalara neden oluyor.

Ayrıca farklı faktörler de havadaki değişikliklerde rol oynayabilir.

Bunlardan biri El Nino etkisi ya da Pasifik ekvatorunun ortadoğusunun ısınması.

Bu yaşandığında iklim uzmanları, sebebinin küresel ısınma olduğunu düşünmüyor.