BMGK’dan ‘Karabağ’daki çatışmalara derhal son verilmesi’ çağrısı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Ermenistan işgali altındaki Karabağ özel oturumuyla toplandı. Konsey’den “gelişmelerden endişe duyulduğu” açıklaması geldi. BM Güvenlik Konseyi, 5 daimi, 10 geçici üyesiyle Azerbaycan-Ermenistan temas hattında yaşanan çatışmalara ilişkin toplandı. Karabağ özel oturumuyla düzenlenen toplantı basına kapalı yapıldı.

Toplantının ardından yapılan açıklamada, bölgedeki çatışmalardan endişe duyulduğu belirtildi. Taraflardan çatışmalara derhal son vermeleri istendi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çatışmaların durdurulması ve gerginliğin azaltılması yönündeki çağrılarına da destek verildiği açıklandı. 27 Eylül’de, sabah saatlerinde Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında, Ermenistan güçlerinin Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine çatışmalar başlamıştı. Azerbaycan ordusu karşı saldırı başlatmış ve bazı yerleşim birimlerini işgalden kurtarmıştı.

Somut neticeler elde edilmedi Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde milliyetçi Ermeniler, Dağlık Karabağ’da hak iddia etti. Ermenistan’ın silahlandırdığı gruplar, 1991’de Hankendi’yi, ertesi yıl da Hocalı ve Şuşa’yı işgal etti. Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere’yi de ele geçiren Ermenistan güçleri, 1993’te Ağdam’a girdi. Ağdam’ı, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi. Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sinin işgal altına girdiği süreçte 1 milyona yakın sivil, yerinden edildi.

Azerbaycan ve Ermenistan, 4-5 Mayıs 1994’te Bişkek’te Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi, Kırgızistan Parlamentosu, Rusya Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle “Bişkek Protokolü” olarak bilinen ateşkes anlaşmasını imzaladı. Ancak ateşkes kağıt üzerinde kaldı ve çatışmalarda binlerce asker öldü. 1992’de Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığı ve Dağlık Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözülmesini teşvik ve taraflar arasında aracılık etmek amacıyla Minsk Grubu kuruldu. Eş başkanlığını Rusya, Fransa ve ABD’nin yürüttüğü AGİT Minsk Grubu, aradan geçen 27 yılda birçok girişimde bulunmasına rağmen Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yönelik somut neticeler elde edemedi.