Dijital ekrana karşı gözleri korumanın 10 adımı

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülay Şimşek, artan bilgisayar ve telefon kullanımının göz sağlığını tehdit ettiğini belirterek alınabilecek önlemleri anlattı.

GEÇİCİ ŞİKAYETLER BİLGİSAYAR KULLANIMINA ARA VERİNCE GEÇER

Araştırmaların dijital ekran kullananlarda yüzde 50-90 oranında göz şikâyeti saptadığını kaydeden Prof. Dr. Şimşek, rahatsızlıkların gözde yorgunluk, göz çevresi ve baş ağrısı, boyun ve omuz ağrıları şeklinde ortaya çıktığını söyledi. Prof. Dr. Şimşek, “Bilgisayar kullanırken gözler devamlı olarak yakına odaklanır ve aynı zamanda yukarı aşağı sağa sola hareket eder. Bu hareketler ve yakına odaklanma göz kaslarını yorarak göz ve göz çevresinde ağrı, yorgunluk hissi gibi şikâyetlere neden olur. Sabahları genellikle bu şikâyetler yoktur, ilerleyen saatlerde başlar. Dinlenmekle geçer, hafta sonu normale döner.

Renk algılamada bozulma, bulanık görme, çift görme, gölgeli görme ve odaklanmada zorluklar gibi bozukluklar gelişebilir. Bunlar genellikle geçici şikâyetler olup bilgisayar kullanımına ara verince kendiliğinden düzelir. Cihazların uzun süre kullanımı özellikle çocuklarda daha fazla olmak üzere miyopik refraksiyon kusuru oluşturabilir” şeklinde konuştu.

BİLGİSAYAR KARŞISINDA UZUN SÜRE KALANLAR GÖZ HEKİMİNE KONTROL OLMALI

Bilgisayarlardan yayılan ışınların ölçülemeyecek kadar düşük veya önerilen güvenlik sınırlarının altında olduğunu, bunun kalıcı göz hasarı yaratmadığını belirten Prof. Dr. Şimşek, göz sağlığını korumaya yönelik şu önerilerde bulundu:

* Düzeltilmemiş görme bozuklukları, bilgisayar ve çalışma ortamının ergonomik olmayışı, aydınlatmanın uygun olmaması bilgisayarın gözde yaptığı olumsuz etkileri artırdığı için işleri nedeniyle bilgisayar karşısında uzun süre kalanlar mutlaka göz hekimine düzenli olarak kontrol olmalıdır.

* Hipermetropi, miyopi veya astigmatizma gibi göz kusurları varsa bilgisayar kullanımı sonrası göz yorgunluğu daha da artacaktır. Göz doktorunun önerdiği düzeltici gözlük kullanılmalıdır.

* Uzun süre bilgisayarda çalışmak zorunda olanlar alarm kurarak saatte bir oda içerisinde kısa bir tur atıp esneme hareketleri ile hem duruşlarını düzeltebilir hem de ekrandan uzaklaşabilirler.

* Saatte iki defa ekrandan gözleri ayırıp uzaklara bakmak göz kaslarını gevşeterek ağrı ve göz yorgunluğu oluşumunu hafifletecektir.

* 20-20-20 kuralı uygulanabilir. Her 20 dk'da 20 feet (6 metre) uzaklıktaki bir cisme 20 saniye süre ile bakmak göz yorgunluğunu önler.

MASAÜSTÜ BİLGİSAYARLARDA GENİŞ EKRAN TERCİH EDILMELI

*Görülebilirliği artırmak için ekran parlaklığı ve oda aydınlatması arasında denge sağlanmalıdır. Ekran parlaklığının azaltılması görüntü netliğini bozup titreşimlere neden olabilir. Ekranın tozlardan düzenli olarak temizlenmesi hem ekranın görülebilirliğini artırır hem de bu tozlara karşı kullanıcıda göz alerjisi ve enfeksiyonu gelişimini önler. Masaüstü bilgisayar kullanılıyorsa geniş ekranlı olması önerilir.

* Ekrana bakıldığında ekran ışık kaynağı gibi görülmemeli ortam aydınlatması ile benzer olmalıdır. Mavi ışığı azaltan gece modu uygulamalar tercih edilebilir. Cam ya da lamba yansımalarına karşı önlem alınmalıdır.

GÖZ KURULUĞUNA KARŞI GÖZYAŞI KULLANILMALI

* Ekran göz mesafesi en az 60 santimetr olmalıdır. Ekrana yaklaştıkça göz şikâyetleri artar. Mümkün olan en uzak mesafede ekrana bakılması önerilir. 140 ekran bir televizyonu 2,5-3 metre uzaktan seyretmek gerekir.

* Günde 1 saatten fazla dijital ekrana bakanlara özel tasarlanmış gözlükler bilgisayarın olumsuz etkilerini hafifletebilir. Bu gözlükler antirefle ve mavi ışığı filtre eden özellikte olursa yansıma ve ışığa bağlı hassasiyet azalacağından gözde yorgunluk hissi daha az olacaktır.

* Uzun süre bilgisayar veya diğer dijital ekranlara bakmak göz kırpma sayısını azaltır. Göz kırpma azalınca göz yüzeyindeki koruyucu gözyaşı film tabakası buharlaşarak gözde kuruluk hissine yol açar. Buna bağlı olarak gözlerde yanma, batma, kaşıntı, yabancı cisim hissi ve aşırı sulanma olur. Belirli aralıklarla yapay gözyaşı kullanmak bu şikâyetlerin hafiflemesini sağlar.