Dolar dört ayın zirvesinde

Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik geçen hafta başlattığı askeri operasyonun ardından artan jeopolitik riskler ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ‘çok kuvvetli yaptırım’ tehdidinin ardından dolar/TL kuru, dün itibarıyla yaklaşık 4 ayın yeni zirvesinde. Dolar/TL, dün sabah 5,9225'e kadar yükseldi ancak bankacılara göre hala mevcut seviyeleri, piyasanın özellikle yaptırım konusunda ‘en kötü senaryoyu’ henüz fiyatlamadığına işaret ediyor. Birleşik Devletler Hazine Bakanı Steven Mnuchin, geride bıraktığımız cuma, yaptığı açıklamada Türkiye'ye yönelik çok kuvvetli yeni yaptırımlar hazırlanması için ABD Başkanı Başkan Donald Trump'tan talimat aldığını söylerken; Trump da Kongre ile yaptırımlar üzerinde çalıştığını ifade etti.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise geçtiğimiz hafta sonu yaptığı açıklamalarında, yaptırım söylemlerine ilişkin, "Sürecin biraz nükteleri olarak görmek istiyorum" demişti. KKTC serbest piyasaları Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik geçen hafta başlayan harekatın ardından, ABD'den Türkiye’yi kasten gelen ekonomik yaptırımlara yönelik açıklamalar nedeniyle yükselişin sürdüğü dolar/TL, dün sabah 5,90 civarında hareket ederken; mevcut seviyeler, piyasanın çok kötü bir senaryoyu henüz fiyatlamadığına işaret ediyor. ABD'den yaptırım yönünde gelen açıklamalar ile geçen cuma 5,9040'a kadar yükselen ve 5,8850 seviyesinden kapanan dolar/TL, dün 08.59'da 5,8985/5,8990 seviyesinden işlem görüyordu. Türkiye, geçen çarşamba, ABD'nin, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) militanlarıyla mücadelesinde başlıca müttefiklerinden Suriye Demokratik Güçleri'nin ağırlığını oluşturan ve Ankara'nın terör örgütü olarak gördüğü YPG ve IŞİD militan örgütlerine karşı Suriye'de sınır ötesi harekat başlattı.

Cuma da ABD'nin an itibarıyla yaptırımları devreye almadığını ancak gerekli olması halinde uygulayacağını ifade ederek, "Bunlar çok kuvvetli yaptırımlar. Umuyorum kullanmak zorunda kalmayız ancak ihtiyacımız olursa Türkiye ekonomisini işlemez hale getirebiliriz" açıklaması yapıldı.

Uluslararası piyasaları şekillendiren eko-politik bu gelişmelerin KKTC serbest piyasalarına yansıması irdelendiğindeyse, Kuzey Kıbrıs’ta dün Amerikan Doları’nın 5,9150 TL, Euro’nun 6,5345 TL, İngiliz Sterlini’nin ise 7,4820 TL’den fiyatlandığı görüldü. Barış Pınarı ve döviz Fırat’ın doğusunda yer alan ve güvenlik riski oluşturan terör örgütleriyle mücadele amaçlı başlatılan Barış Pınarı Harekatı devam ediyor. Son açıklamalara göre, etkisiz hale getirilen terörist sayısı 500’ü aştı. Trump, geçen hafta içindeki açıklamalarını hafta sonu da sürdürdü ve “Kürtler ve Türkiye uzun yıllardan bu yana savaşıyor. Türkiye PKK'yı teröristlerin en kötüsü olarak tanımlıyor. Diğerleri gidip bir taraf için savaşmak isteyebilir. Bırakalım çatışsınlar, gidip istediği taraf için savaşabilir. Biz durumu yakından gözlemliyoruz” açıklamasında bulunurken; yaptırım konusunda da Hazine’nin buna hazır olduğunu ve görüşmelerin sürdüğünü belirtti. Günden güne artan ve etkisini geçen hafta itibarıyla ‘iyiden iyiye’ hissettiren siyasi tansiyon ve jeopolitik riskler, kurun 5,80’li seviyelere çıkmasına neden olmuştu.

Haftayı 5,88 üzerinde tamamlayan dolar/TL kuru, dünün ilk yarısında 5,9020’ye çıkarak yükselişine devam etti. Kurda 5,87 direnci üzerinde 5,93 en yakın direnç olarak izleniyordu. Euro/TL kuru ise aynı saatlerde 6,5130'dan işlem görüyordu. Trump: Türkiye’ye büyük yaptırımlar geliyor Suriye’nin kuzeyine başlatılan Barış Pınarı Harekatı sürerken, Trump da Türkiye aleyhinde açıklamalarına devam ediyor. Geçen hafta, kendi belirlediği sınırın aşılması durumunda yaptırım uygulanacağını söyleyen Trump, dün de twitterdan açıklamalarda bulundu. Trump, “200 yıldır birbirleriyle kavga eden insanlar arasında başka bir savaşa girmiyoruz.

Kürtler bizim müdahil olmamız için bazı IŞİD militanlarını salıyor olabilir. Bunlar, Türkiye ve Avrupa ülkeleri tarafından kolaylıkla yeniden yakalanır ancak hızlı hareket etmeliler. Türkiye'ye büyük yaptırımlar geliyor. İnsanlar, NATO üyesi Türkiye ile gerçekten savaşa girmemiz gerektiğini mi düşünüyorlar? Sonsuz savaşlar bitecek" dedi. Trump’ın açıklamalarının ardından dolar/TL 5,9365; Euro/TL 6,5520 ve gram altın da 285,60 TL’ye yükselirken; BIST 100 günlük bazda yüzde 5,5 değer kaybederek 93 bin 440 puana geriledi. BIST Bankalar’daki günlük kayıp ise yüzde 8'i aştı. Gözler Erdoğan-Trump görüşmesinde ABD Kongresi'nde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi vekillerden Türkiye'ye ekonomik yaptırım uygulanmasını isteyenler bulunuyor. Operasyon nedeniyle benzer gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışmasının devam ettiğini söyleyen bir bankacı, "Dolar/TL'de teknik olarak 5,95-6,00 seviyelerine kadar yükseliş görebiliriz.

Ancak yukarı hareketin daha da devam etmesi için yaptırımlar konusunda somut gelişmeleri görmek gerek. Şu an için piyasanın çok daha kötü bir senaryoyu fiyatlamadığını söyleyebiliriz" dedi. Genel olarak eylülbaşından geçen haftaya kadar 5,60-5,75 bandında oldukça yatay bir seyir izleyen dolar/TL'de artan jeopolitik endişeler ve yaptırım tehdidi, bu bandın kırılmasına neden oldu. Kur en son 27 Ağustos'ta gece saatlerinde illikit piyasada 6,47 seviyesi test etmişti. Güniçi likit piyasada ise kur en son 19 Haziran'da 5,90 seviyesinde işlem görmüştü. Aynı saatte sepet bazında TL 6,2020/6,2031; Euro/TL ise 6,4967/6,5194 seviyesindeydi.

13 Kasım'da yapılacak Erdoğan-Trump görüşmesinin kritik olduğuna da dikkat çekiliyor. Tahvil/bono piyasasında ise getirilerde son aylarda belirginleşen düşüş eğilimi TL'deki değer kaybı ile birlikte yerini geçen hafta yükselişe bıraktı ancak yükselişe rağmen mayısta yüzde 21 seviyesinde olan 10 yıllık tahvilde düşüş hâlâ 7 puana yakın.