Dolarizasyon riski sürüyor

Küresel piyasalardaki iyimserlik halen sürerken, ABD Dolar Endeksi ve dolar/TL paritesi de Birleşik Devletler tarım dışı istihdam verisi öncesinde ve sonrasında yükseldi

G-20 zirvesinin ardından küresel piyasalardaki iyimser hava özellikle gelişen ülke varlıklarında devam ediyor. Hafta içinde açıklanan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Çin başta olmak üzere Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerindeki gerileme ise küresel ekonomiye dair durgunluk işaretlerini güçlendiriyor ancak piyasalarda iyimser hava halen bozulmadı.Türkiye varlıkları da hem küresel yükseliş hem de S-400 meselesine dair pozitif beklentilerden destek alarak bu hafta gelişen piyasaların üzerinde değerlenme yaşadı.

ABD verilerinin beklenti altında kalması,ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimine dair olasılıkları güçlendirirken,dün geç saatlerde açıklanan tarım dışı istihdam verisi ise temmuz beklentisi için oldukça önemliydi. İstihdam ve ücretlerin de diğer veriler gibi beklenti altında kalması durumunda Fed’in faiz indirimine temmuz periyodu itibarıyla başlayacağı algısı kuvvetlenebilir lakin ABD ekonomisinin en güçlü kanadı olan istihdamın haziran döneminde de güçlü seyrini koruması ve ücretlerin beklenti üzerinde artış göstermesi, uzmanlara göre ABD Dolar Endeksi’nin 97,0 seviyesini aşmasını sağlayabilir.

Piyasalarda dün neler yaşandı?

İstihdam öncesi ABD Dolar Endeksi yükseliş yaşarken, dolar da hem majör hem de gelişen ülke paraları karşısında dün değer kazandı. Önceki gün 5,58 seviyesi altını test ederek 5 Nisan sonrası en düşük seviyeyi gören dolar/TL kuru, dün istihdam verisi öncesinde 5,6270 seviyesine yükseldi. Günün ilk yarısında Türk lirası (TL) ve Güney Afrika randı, dolar karşısında en çok düşüş yaşayan gelişen ülke paraları olurken; Euro, sterlin, yen ve frank gibi majör paralar da dolar karşısında düşüşteydi.

Asya borsaları iki ayın zirvesine yakın seyrederken, yatırımcılar ABD tarımdışı istihdam verisini bekledi. Bu verinin, Fed'in para politikasını sert şekilde gevşeteceği beklentilerini azaltabileceği ya da artırabileceği konuşuluyordu. ABD Bağımsızlık Günü tatilinin ardından ve ABD tarımdışı istihdam verisi öncesinde küresel piyasalar genelinde işlem hacimlerinin zayıf kalması bekleniyordu. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi, art arda beşinci haftalık kazanımını kaydetti. Endeks 532.82 seviyesinde işlem görüyordu.

Japonya'nın Nikkei endeksi, dün biraz zayıf seyretti. Çin hisseleri karışık seyir izlerken, Çin lokomotif hisseler yüzde 0.2 yükseldi. Küresel hisse senedi piyasaları ve tahvilleri dünya genelindeki merkez bankalarının büyümeyi desteklemek için para politikalarını gevşek tutacağı umutlarıyla hazirandan bu yana yükseliyor.

Tarım dışı istihdamda beklenti aşıldı

ABD’de tarım dışı istihdam, haziranda 160 bin artış beklentisine karşın 224 bin ile beklentilerin oldukça üzerinde geldi. Saatlik kazançlar, haziranda aylık yüzde 0,3 beklentisine karşın yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 3,2 beklentisine karşın yüzde 3,1 ile beklentilerin hafif altında kaldı. İşsizlik oranı ise haziranda yüzde 3,6 beklentisine karşın yüzde 3,7’ye yükseldi.

Piyasaların öncelikli takip ettiği ve Fed politikasında en belirleyici kalem olan ücretlerde artış yaşanmaması dikkat çekti. İstihdamın beklenti üzerinde gelmesi ile ABD Dolar Endeksi ilk tepki olarak 97,10 seviyesine yükselirken Euro/dolar 1,1242’ye ve Ons Altın 1,394 dolar seviyesine gerilerken; dolar/TL kurunda belirgin bir değişim olmadı ve kur, 5,61 seviyesinde işlem gördü.

Doların yükselişi hızlandı

ABD ekonomisinde PMI tarafındaki daralmanın istihdam üzerindeki etkisi merak ediliyordu ve haziranda istihdam, güçlü seyrini korudu. Hem küresel riskler hem de ABD ekonomisinin geçen yıla göre yavaşlaması ile Fed, bu yılki faiz artırımından geri adım attı ve son FOMC toplantısında faiz indirimine dair güvercin mesajlar verdi. Piyasalar, Fed’in temmuz toplantısında faiz indirimine gitmesine yüksek olasılık verirken istihdam verisi sonrası temmuzun ertelenebilme olasılığı gündeme geldi ve fiyatlamalarda dolar lehte ilerliyor.

Öte yandan, düne yükselişle başlayan ABD Dolar Endeksi, tarım dışı istihdam sonrası 97,35 seviyesine çıkarak temmuz ayı zirvesini görürken; Euro/dolar ise 1,1215’e gerileyerek 19 Haziran sonrası en düşüğe indi. Ons Altın, istihdam sonrası 1,388 dolar seviyesine gerileyerek 6 haftalık yükselişine ara verdi. Gün başında 5,6370 seviyesine yükselen dolar/TL kuru, veri öncesi 5,60 seviyesinde işlem görüyordu ve verinin ardından 5,6460 seviyesine çıkarak gün içi zirveyi gördü. Kur,dünkü yükselişle tekrar 200 günlük hareketli ortalama seviyesi5,64’e çıktı.

“Bireyseller belirleyecek”

Bankacılar, dolar/TL'nin 3 ayın en düşük seviyelerinden 5.50'ye veya altına doğru düşüşünü sürdürmesi halinde bireysellerin döviz talep edip etmeyeceklerinin de önemli olacağını belirtiyor.Bireyseller döviz birikimini bu yıl 25.6 milyar dolar artırdıktan sonra sınırlı bir döviz satışı yaptı.

Dönem dönem kar satışları yapsalar da bireyseller henüz döviz birikimlerinde anlamlı bir değişim yapmıyor. Hükümet bu konuda dolarizasyonu caydırıcı çeşitli adımlar atsa da henüz bireysellerin TL'ye hızlı bir dönüş yapabileceğine ilişkin bir sinyal görülmüyor.Tahvil piyasasında iki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi son işlemde yüzde 19,03 seviyesinde bulunuyordu. 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise spot kapanışta ortalama vevalörde son işlemde yüzde 15,95 seviyesindeydi.