Güzelyurt hastanesi ihale sürecinde birçok yanlış ve eksiklik yaşandı

Komite, bundan sonra çıkılacak ihalelerde benzer sorunların yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınması gerektiği sonucuna vardı.

“Yasa özümsenmedi”

Komite, “Güzelyurt Hastanesi ihalesinde gerek ihale makamının, gerekse Merkezi İhale Komisyonu’nun 20/2016 Sayılı Kamu İhale Yasası’nı pratikte nasıl uygulayacaklarını iyi bilmedikleri, yasanın yeni bir yasa olsa da yürürlüğe giriş maddesi ile yasanın özümsenmesi için gerekli süre tanınsa da yeterli olmadığı ve yasanın uygulamada yeteri kadar özümsenmediği” bulgularını yaptı

İhalede, yeni yasa yerine yürürlükten kaldırılan Devlet İhale Tüzüğü kurallarının uygulandığı belirtilen komite raporunda, ihale makamları ile Merkezi İhale Komisyonu’na yasayla ilgili yaşadıkları zorlukların giderilebilmesi amacıyla, seminer düzenlenerek uygulayıcılara hizmet içi eğitim verilmesi gerektiği düşüncesinin benimsendiği de ifade edildi.

“Mazeret değil”

Hiçbir nedenin yasanın uygulanmaması için mazeret teşkil edemeyeceğini, her halükârda yasanın uygulanmasının zorunlu olduğu vurgulanan komite raporunda, “Ayrıca hiçbir makamın, yasa uygulamak yerine kendi önyargıları ve kendi yorumlarınca sözde kamu yararını düşünerek hareket edemeyeceği, yani hiçbir makamın ve kişinin yasanın üzerinde olamayacağı vurgusunu yapmıştır” denildi.

Cumhuriyet Meclisi “Güzelyurt Hastanesi ile İlgili İhale Süreci, Bu Süreçte Yaşananlar ve Kamu İhale Yasasının Pratikte Ortaya Çıkardığı Zorluklar İle İlgili Meclis Araştırma Komitesi” 21 Mart’ta başladığı çalışmalarını bugün tamamlayarak raporunu açıkladı.

Demokrat Parti Genel Başkanı Serdar Denktaş’ın sunduğu öneriyle kurulan komite, bugüne dek 11 toplantı yaptı.

Rapor, komitenin hem Güzelyurt Hastanesi ihale sürecinde yaşananlar, hem de Kamu İhale Yasası’nın uygulanmasına ilişkin pratikte ortaya çıkardığı zorluklar incelenerek hazırlandı.

Toplantılara bakan, müsteşar, Merkezi İhale Komisyonu Başkan ve üyeleri, Savcılık, Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği yetkilileri, bazı inşaat şirketlerinin yöneticileri çağrılarak konu hakkında bilgi alındığı belirtilen raporda, Hasan Şah Trading Limited Direktörü Hasan Şah’ın iki kez davet edilmesine rağmen katılmadığı ve şirketini temsilen bir başkasını gönderdiği belirtildi.

Komite raporunda, “giriş; Güzelyurt Hastanesi ile ilgili ihale süreci, bu süreçte yaşananlar; Kamu İhale Yasası’nın pratikte uygulanmasına ilişkin ortaya çıkardığı zorluklar; değerlendirme ve sonuç” bölümleri yer aldı.
Güzelyurt Hastanesi İhalesi ile ilgili yasal süreç konusunda da bulguların yer aldığı raporda, bu ihalenin, yeni İhale Yasası’nın uygulanmasının ilk ciddi somut örneği olduğu belirtildi.

Raporda, Güzelyurt ilçesinde yaşayan halkın dünya standartlarında ve kaliteli sağlık hizmeti alması amacıyla yeni Güzelyurt Hastanesi’nin yapımı için Merkezi İhale Komisyonu tarafından açılan ihaleyle ilgili süreçte gerek kamuoyunda, gerekse ilgili taraflar arasında çeşitli iddialar ortaya atılması nedeniyle konunun ve Kamu İhale Yasası’nın tartışılır bir nitelik kazanarak sorgulanır hale geldiği ve konunun Meclis Genel Kurulu gündemine taşındığı kaydedildi.

Güzelyurt Hastanesi ihalesinin, Kamu İhale Yasası’nın yürürlüğe girmesinden sonra çıkılan ilk büyük ihale olduğu kaydedilen raporda, “Bu ihale sürecine, ihale makamı olan Sağlık Bakanlığı, ihaleyi gerçekleştiren Merkezi İhale Komisyonu, ihale sürecine ilişkin bazı iddiaları bulunan Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği ve bu ihaleye teklif vererek taraf olan Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği’ne üye Tosunoğlu İnşaat Şirketi ile Ali Kofalı Construction Ltd. Şirketi müdahil olmuşlardır” denildi.

Komitenin, “Güzelyurt Hastanesi ihalesi ile doğrudan ilgili yargı süreci tamamlanmış ve konu hakkında kesin hüküm verilmiş olmasına rağmen, ortada konuyla ilgili halen devam eden Polis Genel Müdürlüğü çatısında mali polis soruşturmasının varlığı ve söz konusu ihale ile dolaylı olarak bağlantısı olan yargı sürecinin devam ediyor olması sebebiyle, sürecin kamuoyunda yarattığı hassasiyeti de dikkate alarak çalışmalarında büyük titizlik ve hassasiyet gösterdiği” vurgulanan raporda, çalışmaların titizlikle yürütüldüğü anlatıldı.

Meclis komitesi raporunda, Güzelyurt Hastanesi’yle ilgili ihale süreci ve süreçte yaşananlar konusundaki tespitlere de yer verildi.

Yasa gereği ihalelerde keşif bedeli ile ilanın yapılması gerekirken, keşif bedelinin açıklanmadan ihaleye çıkıldığı kaydedilen raporda, şöyle denildi:

“2016 Sayılı Kamu İhale Yasasının getirdiği en önemli radikal yenilik 19’uncu maddenin (3)’üncü fıkrası gereği, İhale Makamının kamu ihalesi için ayrılmış toplam tahmini değeri ihale duyurusunda ve şartnamede açıklanacağı şekilde yasallaştırmasıdır. Ancak Komitemiz bu Yasa gereğince ihalelerde keşif bedeli ile ilanın yapılması gerekirken, keşif bedelinin açıklanmadan ihale duyurusu yapılmış olduğunu tespit etmiştir.

Sonrasında da ihale bedelinin sehven yanlış ve/veya eksik açıklanmasını ve yapılan eksik açıklama veya sehven yapılan hatanın düzeltilmesi için herhangi bir açıklama yapılmamasını, ihalelerin günümüz koşullarında internet üzerinden duyurulduğu ve ilan edildiği dönemde, Merkezi İhale komisyonunun internet sitesinin güncel olmamasını veya duyuruların gerektiği gibi ve zamanında yayımlanmamasını ciddi bir sorun oluşturduğu kanaatine varmıştır. Bu hususun İlgili Makam tarafından araştırılarak eksikliğin personelden kaynaklanması durumunda gerekli münhaller açılarak; teknik yetersizliklerden kaynaklanması halinde ise derhal giderilerek  ihalelerde şeffaflığın ve açıklığın sağlanması konusunda gerekenin yapılmasını gerektiğini belirtmektedir.

20/2016 Sayılı Kamu İhale Yasası altında çıkarılan tüzüklerin Yasa ile uyumluluğu, Başbakanlığa bağlı Merkezi Mevzuat Dairesi tarafından denetlenmesi ve/veya yeniden gözden geçirilip yasa koyucunun, yasada öngörülen kuralın neyi amaçladığı iyi analiz edilmelidir. Yasaya aykırı düzenlemeler mevcut ise, yasaya uygun hale getirilmelidir. Yasada idareye yön gösteren süreler ve diğer düzenleyici kurallara İhale Makamları ve Merkezi İhale Komisyonu hassasiyetle uymalı, ihalelerde şeffaflığı ve katılımcılığın gerçekleştirilmesi Yasanın kuralları çerçevesinde sağlamalıdır. Merkezi İhale Komisyonu, Güzelyurt Hastanesi ihalesi sürecindeki yaşanan sıkıntıların tecrübesizlik nedeniyle gerçekleştirdiği, bu ihalenin Yasadan sonraki ilk ihale olması sebebiyle Yasanın amacına uygun davranamadığı ve Yasanın temel prensibinin yakalanmadığı Komitemizce tespit edilmiştir.”

Komitede davetli olarak dinlenenlerin birçok önemli iddiada bulunduğu belirtilen raporda, bunların ek olarak araştırılmak üzere Başsavcılık ve Polis Genel Müdürlüğü Mali Polis’e iletilmek üzere ek yapıldığı ve ek olarak yapılmış tutanakların konunun hassasiyeti gereği ve komitede dile getirilenlerin sadece iddia olma özelliğinden dolayı Meclis Genel Kurulu’na sunulmamaları gerektiği hususunda da karar aldığı kaydedildi.

Araştırma komitesi raporunda üyelerden DP İskele Milletvekili Hüseyin Avkıran Alanlı’nın, rapora çekimser oy kullandığı da belirtildi.

CTP Milletvekili Ferdi Sabit Soyer başkanlığındaki Araştırma Komitesi’nde UBP Milletvekili Ali Pilli başkan vekili, DP Milletvekili Hüseyin Avkıran Alanlı, CTP Milletvekili Salih İzbul ile UBP Milletvekili Ersin Tatar üyeler olarak görev aldı.