İngiltere BMGK'yı Rusya toplantısına çağırdı!

DÜNYA

Eski Rus ajanı Sergey Skripal ile kızı Yulia’nın İngiltere'de zehirlenmesinin ardından, İngiltere Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni (BMGK) acil toplantıya çağırdı. Daha sonra toplantının akşam gerçekleşeceği bildirildi.

Rusya'ya İngiltere'nin sorularına cevap verme çağrısı yapan NATO da açıklamasında, ittifakın kurulduğu 1949'dan beri ilk kez NATO ülkelerinin topraklarında sinir gazı kullanıldığını ve bundan dolayı büyük endişe duyulduğunu da belirtti.

Daha sonra İngiltere Başbakanı Theresa May, 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini duyurdu. Diplomatlara bir hafta süre tanıdıklarını belirten May, Moskova'nın provokasyonlarına devam etmesi durumunda yeni yaptırımları harekete geçireceklerini söyledi.

 

 

Magnitsky Yasası

 

 

Eski Rus ajanı Sergey Skripal’in zehirlenmesinde  kullanılan kimyasal madde ile ilgili bir açıklama yapması için Rusya’ya ültimatom  veren İngiltere, Rusya’ya karşı atılabilecek adımları tartışıyor. 

 

 

İngiliz basınında yer alan haberlerde, İngiltere’nin atabileceği ilk  adımın ülkedeki Rus diplomatları sınır dışı etmek olabileceği belirtiliyor.  İngiltere, 2006’da eski Rus ajanı Aleksandr Litvinenko’nun zehirlenerek  öldürülmesinin ardından bu yolu izlemişti. İngiltere’nin o gün aldığı tedbirler  arasında Rus yetkililere vize sınırlamaları getirmek de yer almıştı.

 

 

Kamuoyunda diplomatları sınır dışı etmenin yeterli bir karşılık olarak  görülmemesine rağmen Rusya Büyükelçisinin de aralarında olduğu diplomatların  sınır dışı edilmesinin gündeme gelebileceği belirtiliyor.

 

 

Ülkede tartışılan ikinci yaptırım seçeneği, İngiltere’de mal varlığı  bulunan Rus zenginlere getirilebilecek kısıtlamalar olarak öne çıkıyor. İngiliz  parlamentosunun Dışişleri Komisyonu Başkanı Tom Tugendhat’ın  gündeme taşıdığı  öneriye göre İngiltere Rusya vatandaşlarına ait kaynağı izah edilemeyen mal  varlıklarına  el koyabilir.

 

 

Bu kapsamda, ABD’nin 2012’de yürürlüğe koyduğu Magnitsky Yasası’nın  bir versiyonu İngiliz parlamentosunda görüşülmekte olan Yaptırımlar ve Para  Aklama ile Mücadele Yasası'na ilave edilebilir. Buna göre, adı yolsuzluğa ve  insan hakları ihlallerine karışan Rusların mal varlıkları dondurulabilir, bunlara  karşı seyahat kısıtlamaları uygulamaya konulabilir.

 

 

İlk kez Dışişleri Bakanı Boris Johnson tarafından gündeme getirilen  bir öneri de Rusya’da yapılacak Dünya Kupası’na İngiliz yetkililerin katılmaması  şeklinde. Daha ileri gidip, İngiltere Milli Takımı'nın Dünya Kupasını boykot  etmesi önerileri de ortaya atılıyor.

 

Rus televizyonuna yasak

İngiltere’de geniş yapılanması bulunan Russia Today televizyonunun  kapatılması da bir diğer seçenek olarak dile getiriliyor. Ülkede medyayı  denetlemekten sorumlu kuruluş Ofcom, Başbakan Theresa   May’in yarın yapması  beklenen açıklamadan sonra Rus televizyonunun lisansının gözden  geçirilebileceğini duyurdu.

İngiliz basınına göre Avrupa Birliği’nin Rusya’ya Ukrayna krizini  takiben uygulamaya başladığı mali yaptırımların artırılması da gündeme gelebilir.  Ancak Macaristan, İtalya ve Yunanistan gibi AB üyelerinin bu yaptırımların  yumuşatılmasından yana tutum aldığını hatırlatan bazı yorumcular, İngiltere’nin  bu konuda AB içinde destek bulmakta güçlük çekebileceği görüşünde.

 

 

5. madde ihtimali

 

 

İngiltere’nin konuyu NATO’ya taşıması da  ihtimaller arasında.  Rusya’nın İngiltere toprağında “yasa dışı güç uyguladığı” iddiasından hareketle  atılabilecek böyle bir adımın, ittifakın 5. maddesinin işletilmesini gündeme  getirebileceği savunuluyor.

 

 

NATO üyelerinden birine yapılan saldırının bütün üyelere yapılmış  sayılmasını öngören 5. madde, ittifakın tarihinde  sadece 11 Eylül saldırılarının  ardından ABD’nin talebiyle uygulandı.

 

 

Rusya’ya karşı yaptırım kararı alınması durumunda May’in bunları yarın  parlamentoda yapılacak haftalık “Başbakana Sorular” oturumunda ilan etmesi  öngörülüyor.  Yaptırımların sertliğinin de İngiltere’nin uluslararası arenada  konuyla ilgili gördüğü destekle orantılı olacağı belirtiliyor.

 

 

İngiltere Başbakanı Theresa May’in Pazartesi günü parlamentoda yaptığı konuşmada,  Skripal’in zehirlenmesinde Rus tipi askeri nitelikte, sinir sistemi üzerinde  etkili bir kimyasal kullanıldığının kesinleştiğini ve olayda Rusya’nın dahlinin  kuvvetle muhtemel olduğunu açıklamıştı.

 

 

İki ülke arasındaki gerilimin tırmandığı olayla ilgili May, Rusya’ya  konuyla ilgili açıklama yapması için bu gece yarısına kadar zaman tanıyarak,  tatmin edici bir cevap alınamaması durumunda bir dizi yaptırım açıklayacağını  bildirmişti.

 

 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da dün sabah May’in iddialarını  “saçmalık” diye nitelendirmişti.

 

 

Takas edilen casus

 

 

Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006  yılında Skripal'e 13 yıl hapis cezası verdi. Dimitri Medvedev’in devlet  başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010 yılında ABD’nin tutukladığı 10  Rus ajanı ile Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer  aldı.

Skripal'in daha sonra İngiltere’ye gelerek ülkenin güneybatısındaki  Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtildi.

Rusya, Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz  dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini de  ifşa ettiğini öne sürmüştü.

Skripal ile kızı Yulia, önceki pazar günü Salibury'da bir bankta  bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın  sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.