İngiltere’de hükümete 'anlaşmasız Brexit' darbesi

Parlamentoya getirilen finansman yasa tasarısında anlaşmasız Brexit’i önlemeye yönelik olarak ana muhalefet partisinin teklif ettiği değişiklik 296’ya karşı 303 oyla kabul edildi. Değişikliğe göre, İngiliz hükümeti anlaşmasız Brexit senaryosuna hazırlık için ayıracağı bütçeyi, parlamentonun onayı olmadan kullanamayacak. Siyasi gözlemcilere göre, bu akşam yapılan oylamanın sonucu, Başbakan Theresa May’in gelecek hafta parlamentoda oylanacak Brexit anlaşmasının da geçme şansının düşük olduğunu teyit etti.

Brexit anlaşmasının parlamentodan onay alması için yeterli desteğin olmadığını gören May, geçen ay yapılması gereken oylamayı son anda ertelemişti. May’in AB ile kasım ayında vardığı Brexit anlaşması belirlenen yeni tarih olan 15 Ocak’ta oylanacak. Oylama öncesi parlamentoda konuyla ilgili yapılacak 5 oturumun ilk yarın gerçekleştirilecek. Önceki yıl yapılan erken seçimde parlamentodaki çoğunluğunu yitiren May, Kuzey İrlanda’nın aşırı sağ Demokratik Birlik Partisinin (DUP) dışarıdan desteğiyle azınlık hükümeti kurabilmişti.

Brexit yanlısı DUP, May’in Brexit anlaşmasına içerdiği “tedbir maddesi” yüzünden ret oyu vereceğini açıklamıştı. May’in kendi partisi içinde de çok sayıda milletvekilinin oylamada muhalefetle hareket ederek ret oyu vermesi bekleniyor. Brexit anlaşmasının tepki çeken “tedbir maddesi”, AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere’nin parçası olan Kuzey İrlanda arasında Brexit sonrasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi amaçlıyor. “Tedbir maddesi” ile İngiltere’nin bütünü, belirsiz bir süre için AB ile Gümrük Birliği içinde kalacak.

İngiltere’nin tek yanlı olarak çekilemeyeceği bu düzenleme içinde ülkenin bazı AB kurallarına da tabi olmayı sürdürmesi gerekiyor. “Tedbir maddesinin” AB ile daha yakın bir ilişki içinde kalmasını öngördüğü Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında mal dolaşımında ise “düzenleyici kontroller” yapılması yer alıyor. Eleştirenler, bu maddeyle İngiltere’nin toprak ve anayasal bütünlüğünün zarar göreceğini ileri sürüyor. Anlaşmaya göre, İngiltere’deki AB vatandaşları ile AB ülkelerindeki İngiliz vatandaşlarının kazanılmış hakları korunacak, İngiltere ayrıca AB’ye 40 milyar sterlini bulan bir “ayrılık ücreti” ödeyecek. Theresa May, anlaşmanın reddedilmesi halinde ülkenin AB’den anlaşmasız olarak ayrılacağını, aksi takdirde Brexit’in bütünüyle iptal edilmesi tehlikesinin bulunduğunu açıklamıştı.Başbakan May, Brexit anlaşmasının parlamentodan onay alamaması ihtimaline karşı ülkesinin AB’den anlaşmasız olarak ayrılması için hazırlıklara hız vermişti.

İngiliz hükümeti anlaşmasız ayrılık senaryosuna hazırlıklar için 2 milyar sterlin bütçe ayırırken, iç güvenlikte ve gümrük kapılarında askeri birliklerin görevlendirilmesi gündeme alınmıştı. Ülkede Brexit konusunda yeni bir referandum yapılması için kampanya yürüten gruplar da bulunuyor.İngiltere 23 Haziran 2016’da yapılan referandumla yüzde 48’e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı almıştı.İngiltere’nin normal sürecin işlemesi halinde 29 Mart’ta AB’den resmen ayrılmış olması gerekiyor.