“Kıb-Tek'te kurulu düzene çomak soktum”

GÜNDEM     Başbakan Ünal Üstel, Kıb-Tek’e pahalı yakıt satılmasına yönelik “Çete var”, “İhale mafyası var” yorumlarını onayladı ve “Ben bu düzene çomak soktum. Yüreğim bugüne kadar yapılanları kaldırmadı” diye konuştu Başbakan Ünal Üstel, dün sabah bir grup gazeteci ile kahvaltıda bir araya geldi, kamuoyunda çok konuşulan bazı konuları anlatma fırsatı buldu. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nda (Kıb-Tek) geçen dönem yaşanan sıkıntıları anlatan Üstel, hem özeleştiri yaptı hem de sorunların çözümü için çalıştıklarını vurguladı. Başbakanlık Denetleme Kurulu’nun Kıb-Tek ile ilgili olarak yaptığı incelemeyi tamamladığını aktaran Üstel, Sayıştay raporunu beklediklerini söyledi. Üstel, Sayıştay’ın da raporunu hızlı şekilde tamamlamasını talep ettiklerini kaydetti. Kıb-Tek’e pahalı yakıt satılmasına yönelik “Çete var”, “İhale mafyası var” yorumlarını onaylayan Üstel, ihaleye katılan şirketlerin hissedarlarının incelenmesini istedi ve “Pahalı yakıt getiren şirketin de ucuz yakıt getiren şirketin de hissedarları aynı” dedi.   Başbakan Ünal Üstel, yakıt ihalesine gelene kadar yaşanan süreçte, Kıb- Tek etrafında şekillenen çıkar çetelerinin engelleri ile karşılaştıklarını söyledi. Ülkede yakıt sıkıntısı nedeniyle elektrik kesintilerinin yaşandığı döneme değinen Başbakan Üstel, eski Maliye Bakanı Sunat Atun’un, Hac için ülkeden ayrılığı günlerde büyük bir krizle karşı karşıya kalındığını ve elektriksiz kalmamak için pahalı yakıt almak zorunda kaldıklarını ifade etti. İhale süreci tamamlanana kadar geçen süreçte, özellikle eski Bakan Sunat Atun’a gönderme yapan Üstel, “ Yeni Başbakan olduğum gün, sayın bakan telefonlarını kapatıp yurt dışına gitti. Giderken de pahalı alım yapılmasından başka çaremiz olmadığını söyledi” dedi. Yakıt krizinin yaşanmasına sebep veren firmalarla, pahalı yakıt sağlayan firmaların kimlere ait olduğunu incelediğinde karşılaştığı tablo karşısında şaşırdığını, zira bu firmalarda ortak ilişkilere ve isimlere rastladığını belirten Başbakan Üstel, Teknecik’e ancak 12 bin tonluk gemilerin yanaşabildiğini, Akdeniz çanağında 12 bin tonluk gemilere kimin sahip olduğunun da bilindiğini aktardı. 70 dolara elden ihale vermek zorunda olduklarını, gemi bulamadıklarını, 12 bin tonluk gemi bulmanın zorluğunu yaşadıklarını anlatan Başbakan, “Kurulan bir düzen var. Gemi belli, kaptan belli, yakıt yeri belli. Ben bu düzene çomak soktum. Yüreğim bugüne kadar yapılanları kaldırmadı. Sunat beyle yollarımızı ayırmamın nedeni de bu süreçteki günlerde ortaya bir çaba koymaması” ifadesini kullandı.   Açık eksiltme yöntemi ile ihalenin de kendi fikri olduğunu, siyasi bir risk alarak bunu talep ettiğini söyleyen Üstel, ihale sürecinin tamamlanması ile birlikte Sayıştay ve Başbakanlık Denetleme Kurulu raporlarına göre gerekli yasal süreci başlayacağını ve hesap soracağını vurguladı. “Kıb-Tek’e 75 dolara doğrudan satın alınan akaryakıt için şimdi 45 dolara teklif atıldı, bu farkın bedelini kim ödeyecek?” sorusuna Üstel, ihalesiz alımların mecburiyetten yapıldığını söyledi. Üstel, bu alım yapılmasa ülkenin elektriksiz kalacağını iddia etti. Yakıtı pahalı ya da normal getiren farklı şirketteki hissedarların isimlerinin aynı olduğunu, bunu fark ettiğini de söyleyen Üstel, “ihale yasası”nın da mutlaka değişmesi gerektiğini anlattı. Ülkeye pahalı yakıt alınması için Teknecik’e gelen yakıt dolu geminin Marmara’da iki gün bekletildiğini anlattı.   Üstel, “Gemi kaptanı bir yerlerden telkin aldı. Yakıt yüklü gemiyi KKTC’ye getirirken, bir anda Marmara denizine demir attı, cep telefonlarını da kapattı. Geminin ülkemize yanaşmadığını fark edince derhal Türkiye yetkilileri ile irtibata geçtik, yardım istedik. Sahil Güvenlik ekipleri Marmara denizinde bu gemiyi buldu. Kaptanla konuşuldu. Kaptan “Kıbrıs’a gitmem” diye diretti. Geminin sahibi olan şirket kaptanı değişti ve geminin ancak bundan sonra 48 saat içinde Teknecik’e yanaştı” dedi. Üstel, tüm bu ilişkilerin sorgulanması gerektiğini vurguladı. Yakıt anlamında kurulu bir düzen olduğunu savunan Üstel, kurumu Başbakanlığa bağladığını, Maliye Bakanlığı’nda da görev değişikliğine gidildiğini belirtti. Başbakan Ünal Üstel, şu anda önceliğinin Kıb- TEK’in enerji üretim sistemlerinin tamamen değişmesi gerektiğini söyledi. Buhar tribünlerinin işlevlerini yitirdiğini, var olan jeneratörlerin yüzde 50 kapasite ile çalıştığını söyleyen Başbakan, şu anda hızlı bir çalıştay yaparak önceliklerini belirleyeceğini ve yatırım için harekete geçileceğini söyledi. Bu şartlarda en ucuz üretimin AKSA tarafından yapıldığını söyleyen Başbakan, “AKSA, hem Rum tarafından hem de Kıb- TEK’ten daha ucuza üretim yapıyor. AKSA’nın sattığı elektrik, Kıb-Tek’in maliyetinin neredeyse yarısı. Gelinen durum budur” dedi. Üstel, nihai hedefin Türkiye’den kablo ile elektrik getirilmesi olduğunu, bu niyetini Türkiye yetkilileri ile de paylaşacağını anlattı. Üstel, “Elbette kablo ile elektrik gelince kurulu enerji üretim gücümüzü kapatmayacağız. İhtiyat olarak üretim sistemlerimiz hazır olarak duracak” ifadesini kullandı. “2025’te fuel-oil kalkıyor” diyen Üstel, yeni tedbirler alınmadığından söz etti, Türkiye’den kabloyla elektrik dahil formülleri ortaya koymak gerektiğini belirtti. “5 ayda 5 yönetim kurulu başkanı değiştiniz, normal mi” sorusuna, “çalışmayan gidecek, hepimizin hatası da olabilir ancak ülkede bir enerji yasası dahi yok” diyen Üstel, sütten ağızları yandığını, yoğurdu üfleyerek yediklerini söyledi.