© Kıbrıs Haber Sitesi 2023

MECLİS’TE BÜTÇE MARATONU SONA ERDİ

Meclis Genel Kurulu’nda bütçe maratonu sona erdi. 7 milyar 731 milyon 500 bin TL olarak hazırlanan 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı ve 3 milyar 590 milyon 744 bin 200 TL ödenek öngören Maliye Bakanlığı bütçesi, oy çokluğuyla kabul edildi.

Meclis Genel Kurulu’nda 11 Aralık’ta başlayan bütçe görüşmeleri bugün, Maliye ve Gelirler Bütçesi’nin ardından tasarının bütününün oylanmasıyla tamamlandı.

11 Aralık’tan beri devam eden bütçe görüşmelerinin sekizinci ve son gününde saat 18.00 sıralarında yapılan oylamada 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı, 27 kabul, 21 ret ve 2 katılmayanla oy çokluğuyla kabul edildi.  

TATAR: “TC’YLE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ HAYATA GEÇMELİ”

Maliye Bakanlığı bütçesi görüşülürken söz alan UBP Genel Başkanı Ersin Tatar, konuşmasının başında Serdar Denktaş ile dün yaşanan tartışmaya işaret ederek, siyaset ortamında, en saygı duyduğu isimlerden biri olan Rauf Raif Denktaş’ın oğluyla tartışmaya girmek durumunda kaldığını dile getirdi.

Tatar “Birbirimize saygısızlık yapmayalım, işimizi yapalım” dedi.

Tatar, Kanal T’yle ilgili tartışmalara yanıt olarak ise, “Beni Kanal T’den vurmayın. Kanal T’yi ben yönetmiyorum, eşim Sibel Tatar yönetiyor” diye konuştu.

Bütçenin gelir ve gider kalemlerini ele alan Tatar, Türkiye ile olan ilişkileri düzeltmek, Ekonomik İşbirliği Protokol’ünü imzalayarak hayata geçirmek gerektiğini dile getirdi.

Muhasebe bakımından Türkiye’ye olan borç kayda alınsa da önemli olanın iç borç olduğunu kaydeden Tatar, iç borcun faizinin 1,5 milyar TL olduğunu belirtti.

UBP Genel Başkanı Ersin Tatar, bazı reformları yaparak Türkiye ile ilişkileri gereken noktaya getirip gerekli kaynakları almak gerektiğini söyledi.

5 milyar TL yardım ve katkıya rağmen bütçedeki açığın devam edeceğini, bunun ciddi sonuçları olacağını, ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini belirten Tatar, “Memleketin altyapısı gelişebilecek mi?” diye sordu.

Hükümetin görevinin, yasalara iyi çalışılmasını sağlamak ve sorunlar çıkmasını engellemek olduğunu dile getiren Tatar, yasalarda yaşanan sıkıntıların zaman kaybına yol açtığını belirtti.

“Göç Yasası nasıl düzeltilecek, neden düzeltilmedi, CTP de çok söz verdi ama düzeltebildi mi?” diye soran Tatar, yasa geçirilmeseydi bütçe açığının daha da fazla olacağını, yasa geçtiği halde insanların devlete girme isteğinin sürdüğünü kaydetti.

CAS çalışanlarının durumu, yükseköğretim sektörü, Türkiye’den gelen su, adaletli vergi sistemi, hayat pahalılığı ve ek mesai sorununa değinen Tatar, Merkezi İhale Komisyonu’na önem verilmesi gerektiğini, ara emirlerinden dolayı bazı önemli ana yolların tamamlanamadığını belirtti.

Bu sırada söz alan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, doğu ve batı Girne’de yollarla ilgili bir koridor belirlendiğini, kamulaştırma yapılacağını, ödemenin bir kerede yapılması için prensip kararı aldıklarını söyledi.

ARIKLI: “TÜRKİYE ATTIĞI İMZAYA UYAN HÜKÜMET İSTİYOR”

YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı, 2019 bütçesindeki rakamlara değinerek, Türkiye’nin maddi desteğinde düşüş görüldüğünü söyledi.

Arıklı, yatırım yapılmasa, desteklere de para ayrılmasa gelirler ile giderler arasında 900 milyon TL’ye yakın bir açık olduğunu belirtti.

Bütçe açığının Türkiye’den gelecek kaynağa bağlı olduğunu, geçen yıl Türkiye’den gelen paranın yüzde 24’ünün kullanılabildiğini söyleyen Arıklı, “Bu yıl bu paranın ne kadarı kullanılabilecek?” diye sordu.

Türkiye’den paranın henüz gelmemesinin çeşitli spekülasyonlara yol açtığını söyleyen Arıklı, “Türkiye burada taahhütlerini yerine getiren, attığı imzaya uyan hükümet istiyor” dedi.

Kamu borcunun, dış ve iç borcun sürekli arttığını dile getiren Arıklı, borçların bir an önce ödenmesi gerektiğini söyledi.

FİF’teki ve kurumlar vergisindeki azalışın nedenlerini soran Erhan Arıklı, KKTC ekonomisini düzlüğe çıkarmak için kaynak arayışında olmak gerektiğini belirtti.

Ek mesai sorununun bütçede kanayan bir yara olduğunu ve bu sorunun giderilmesi gerektiğini söyleyen Arıklı, vardiya sistemine geçiş ve teknik personel istihdamıyla sorunun çözülebileceğini kaydetti.

YDP Genel Başkanı Arıklı konuşmasında, CAS çalışanları, Dome Otel ve belediyelerin sıkıntılarına değindi.

Dome Otel’de “kanunsuz bir işgal” olduğunu savunan Arıklı, Sayıştay raporunu okudu.

ATUN: “HÜKÜMET EKONOMİDE DAHA YÜKSEK HEDEFLER KOYMALI”

UBP Milletvekili Sunat Atun, ekonomik programın önemine işaret ederek, hükümetin bir ekonomik vizyonu olmadığını ileri sürdü.

Hükümetin ekonomi konusunda daha yüksek hedefler koyması ve bu hedefleri uygulaması gerektiğine işaret eden Atun, hükümetin bir an önce Başbakan liderliğinde bir ekonomik program hazırlaması gerektiğini vurguladı.

Dövizde yaşanan sıkıntının ülkedeki fiyatları da etkilediğini belirten Atun, öncelikle odaklanılması gereken meselenin gayri safi milli hasılanın nasıl büyütüleceği olduğunu kaydetti.

Bu tabloya bakılarak 2019’un daha kötü geçeceğini, 2021’in ise daha da kötü olacağını ifade eden Atun, ekonomik açmazların çok fazla olduğunu, bunun da programsızlıktan kaynaklandığını söyledi.

Bütçede muazzam bir açık göründüğünü söyleyen Atun, TC kredilerinin reform nitelikli olacağını düşündüklerini belirtti.

Atun, bütçede görülmeyen yaklaşık 1 milyar TL’lik ek gider olacağını savundu.

Atun, likit darlık azalmadan bu krizden çıkılamayacağının farkında olunması gerektiğine de değindi.

AMCAOĞLU: “YER HİZMETLERİ İÇİN LİSANS GÖZDEN GEÇİRİLSİN”

UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu da, 13. maaşların bugün yatırılmış olmasını olumlu bulduklarını belirtti ancak CAS çalışanlarının durumuna işaret ederek, bugün CAS çalışanlarının açlık grevine başladığını kaydetti.

Burada bir terslik olduğuna işaret eden Amcaoğlu, yer hizmetleri konusunda verilecek lisansın ve şartnamenin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Doğru hedeflere ulaşabilecek bir bütçe ve orta vadeli bir ekonomik programdan bahsedilmesi gerektiğine dikkat çeken Amcaoğlu, bunların TC ile düşünülerek, ekonomik işbirliği protokolünün doğru hedeflere doğru sonuçlanması gerektiğini kaydetti.

Amcaoğlu, aynı para birimi ve devalüasyon oranını yaşayan TC ve KKTC arasında ne gibi farklılıklar olduğunu, hayat pahalılığı oranlarında neden farklılıklar olduğunu sordu.

2009 yılında önemli temeller atıldığını belirten Amcaoğlu, doğru yönlendirmelerin neticesinde, dış finansman ihtiyacı hissetmeden maliyenin yürütülebildiğini kaydetti, bunun maliye politikalarının geçmişte olduğu gibi bir devlet politikası olarak yürütülmesinin önemini ortaya çıkardığını söyledi.

Ercan konusuna da değinen Amcaoğlu, Ercan ihalesinin ülkenin gururu olduğunu, özelleştirmede mihenk taşı olduğunu, özelleştirmede doğru zamanda doğru planlamanın büyük katkı sağladığını kaydetti.

Amcaoğlu, Ercan Havalimanı’nın, gelirler konusuna bakıldığında 2019’da havalimanının asla açılamayacağını da savundu.

TAÇOY: “CAS ÇALIŞANLARININ ALACAKLARI NE OLACAK?”

UBP Milletvekili Hasan Taçoy da, CAS çalışanlarının durumuna değinerek, CAS çalışanlarının tasfiyesinden dolayı, çalışanların alacaklarının ne olacağını sordu.

Ülke bütçesindeki açığın kapanması için hükümetin nasıl bir tedbir alacağını soran Taçoy, uluslararası alanda yaşanan gelişmeler ışığında ülke politikasının düşünülmesi gerektiğini ve aynı zamanda Kıbrıs sorunundaki gelişmelerin de bilinmesi gerektiğini söyledi.

Taçoy, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Meclis’i bilgilendirmediğini ifade ederek, politik gelişmelerden Kıbrıs Türk tarafının sosyo-ekonomik olarak nasıl etkileneceğini, konuyla ilgili araştırma yapılıp yapılmayacağını sordu.

Eğer tedbir alınmazsa ekonominin nasıl yürütüleceğini, nasıl finanse edileceğini vurgulayan Taçoy, gelirlerin nasıl arttırılacağını, halktan alınan vergilerin mi arttırılacağını, bütçe açığının kapatılması için ne yapılacağını sordu.

Taçoy, mali protokol konusuna da değindi. Taçoy, hükümetin mali protokol ve bütçe açığı konusunda tedbir alması gerektiğini vurgulayarak, “Bu bütçede hiçbir tedbir yoktur” dedi.  

Bugün KKTC’nin en güzide mekanlarından biri olan Ercan Havalimanı’nda CAS çalışanlarının eylem yapmasının üzücü olduğunu ifade eden Taçoy, şirket kapansa da bu şirketin elinde mallar ve otopark bulunduğunu, bunların değerlendirilebileceğini söyledi.

Yasaların açık olduğunu kaydederek bu insanlar için bir çare bulunmasını, bu insanların yaralarına bir merhem sürülmesini isteyen Taçoy, soruna el birliğiyle çözüm üretmeyi önerdi.

DENKTAŞ: “CAS İÇİN HANGİ ADIMI ATTIYSAK HUKUKİ ENGEL ÖNÜMÜZÜ KAPATTI”

Konuşmalar sonunda söz alan Maliye Bakanı Serdar Denktaş, bütçesinin hazırlanmasına katkı koyan herkese teşekkür ederek, dün CAS çalışanlarının temsilcileri ile görüştüklerini kaydetti.

“Geçen 6-7 ay içinde hangi konuda adım attıysak, hukuki engel önümüzü kapattı, tazminat ödemesi de yapamadık” diyen Denktaş, şirketin mal varlığının da yeterli olmadığını aktardı.

“MÜNHALLERE BAŞVURABİLİRLER…ELİMİZDEN FAZLA BİR ŞEY GELMİYOR”

CAS’ın borcunu kendilerinin üstelenip üstlenemeyeceğinin de araştırıldığını ancak hukuki engelle karşılaşıldığını ifade eden Denktaş, şirkete ait araçların sivil havacılığa alınıp alınamayacağına bakılacağını, CAS çalışanlarının açılabilecek münhallere başvurabileceklerini, ellerinden fazla bir şey gelmediğini kaydetti.

Yeni yılın ilk ayı içinde bir formül bulmayı hedeflediklerini belirten Denktaş, manipülatif bütçe konusundaki eleştirilerin de doğru olmadığını kaydetti.

SIKINTILI BİR YIL…

Maliye Bakanı Serdar Denktaş, Maliye açısından sıkıntılı bir yıl geçirdiklerini, sıkıntılı bir yıl daha beklendiğini, ancak bunların altından kalkılabileceğini belirtti.

TC’nin kendilerine her zaman yardım eli uzatamayacağını ifade eden Denktaş, bunun altından nasıl kalkabileceğinin formülünü yaratmaya çalıştıklarını, bu sebeple de önümüzdeki yıl için yerel bütçe açısından öngörülen yatırımların yapılabilmesi için çalışacaklarını aktardı.

EK MESAİYE KARŞI EK ÖNLEMLER

Ek mesailer konusunda, vardiyanın bacaklardan biri olduğunu, ancak bunun yeterli olmadığını belirten Denktaş, sendikalarla istişare edilerek ek önlemler alarak bu sorunu aşmak niyetinde olduklarını vurguladı.

DOME HOTEL

Çalışanların ek mesailerin ne zaman ödeneceğini sorduğunu, bu yıl içinde bir ek mesai ödeneği olamayacağını, en erken ödemenin Ocak ayında yapılabileceğini belirten Denktaş, Dome Otel konusunda ise buranın zarara uğratılmadığını, vergi konusunda bir sıkıntı yaşandığını, çalışanlar konusunda da bir sıkıntı olmadığını, kendisinin mevcut sistemin devamından yana olduğunu kaydetti.

Emlak vergisi konusunda yasal düzenlemeler yapıldığına da işaret eden Denktaş, düzenlemenin Ocak sonu gibi hazır olabileceğini belirtti.

“BİZ ŞU ADIMI ATIYORUZ, ONUN İÇİN ŞU KADAR PARAYA İHTİYACIMIZ OLACAK”

Orta vadeli programın bittiğini söyleyen Denktaş, “Türkiye’nin bize ‘şunu yapın size şu kadar verelim’ yaklaşımı yerine, biz kendi çalışmalarımızı yapıyoruz. Biz şu adımı atıyoruz, onun için bizim şu kadar paraya ihtiyacımız olacak” mantığında olduklarını ve TC ile bunun istişare edileceğini kaydetti.

Denktaş, 2019 bütçesinin hayırlı olmasını temenni etti.

Maliye Bakanı Denktaş’ın konuşması ardından 3 milyar 590 milyon 744 bin 200 TL ödenek öngörülen Maliye Bakanlığı bütçesi oy çokluğuyla kabul edildi.

Daha sonra 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı milletvekillerinin oyuna sunuldu ve yapılan açık oylamada 7 milyar 731 milyon 500 bin TL’lik tasarısı 27 kabul, 21 ret ve 2 katılmayanla oy çokluğuyla kabul edildi.  

ERHÜRMAN: “CANLA BAŞLA ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEĞİZ”

Oylama ardından söz alan Başbakan Tufan Erhürman, bütçe görüşmeleri sürecinde tüm katkı koyan milletvekillerine, Meclis çalışanları ve basın çalışanlarına teşekkür etti.

Başbakan Erhürman, hükümetin, bütçe disiplini, gelirlerin arttırılması ve giderlerin azaltılması için canla başla çalıştığını ve çalışmaya devam edeceğini kaydetti.

Meclis Genel Kurulu bugünkü birleşimini tamamladı.

Meclis Genel Kurulu’nun bir sonraki birleşimi 25 Aralık Salı günü saat 10.00’da başlayacak ve bu toplantıda yasama öncelikli olacak şekilde, yasama ve denetim görevi birlikte gerçekleştirilecek. 

İlginizi Çekebilir

TÜM HABERLER