Ortam iyice gerildi

GÜNDEM

Rum Temsilciler Meclisi’nin 1950 Enosis Plebisiti’nin okullarda anılması ile ilgili kararının ardından patlak veren kriz, müzakereleri olumsuz yönde etkiledi. Önceden (bugün) yapılması planlanan liderler görüşmesinin iptal edildiği duyuruldu.

Ancak, görüşmeyi hangi tarafın iptal ettiği açıklanmazken, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis sosyal medya hesabından, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın görüşmelere katılmayacağı yönündeki kararını üzüntüyle karşıladığını bildirdi.

Krizle birlikte, müzakerelerde sıkıntı yaratan konular da açık şekilde konuşulmaya başlandı. Kıbrıs Türk tarafı, Rum tarafının aylardır kararlara etkin katılım kavramının içini doldurmaya yanaşmadığını ortaya koyarken, dönüşümlü başkanlık konusunda ise Rum lider, toplumuna doğru mesaj verememesi nedeniyle eleştirildi.

Rum tarafı ise plebisit krizinin, müzakerelerden ayrılmak için yaratıldığına ve bunda, 16 Nisan’da Türkiye’de yapılacak başkanlık referandumun etken olduğuna işaret etti.

Tüm bunların dışında Rum tarafının, Türk tarafınca sunulan harita “hayati önem taşıyan bölgeleri” içermediği için rahatsızlığı devam ederken, Türk vatandaşlarına uygulanması talep edilen dört özgürlük de son dönemlerde iki taraf arasında gerginlik yaratan konuların başında geldi.

Anastasidis’in Akıncı ve Çavuşoğlu’na cevabı

Kriz süresince liderler birbirlerine medya üzerinden cevap vererek, açıklamalarda bulundu. Son olarak, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, sabrın sınırları olduğunu, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Kıbrıs sorununa çözüm istemesi halinde, davranışını haklı çıkarmak için bahane bulmaktan vazgeçmesi gerektiğini söylemişti.

Anastasiadis’in yorumunun, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın açıklamalarına cevap olarak geldiği bildirilmişti.

Anastasidis, “Bu müzakere tarihinde, önemsiz ve küçük bir olaydan dolayı diyalogun ilk kez kesilmesi oluyor. Bazı kişiler, bencilce muhataplarını küçük düşürebileceklerini düşünüyorlar” demişti.

Akıncı: Rum tarafı suçlamayı sürdürüyor

Cumhurbaşkanı Akıncı da bunun üzerine yazılı bir açıklama yaptı. Akıncı,  Rum tarafının yaptığı yanlıştan dönmek yerine, Türk tarafını suçlamayı sürdürdüğünü ve Türk tarafının müzakere etmek istemediği için mazeret uydurduğunu iddia ettiğini belirtti.

Anastasiadis’in geçtiğimiz yıl Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde yapılan bir yemeğe katıldığını ve yemekten sonra BM Genel Sekreteri ile görüşme yaptığı için protesto edip

müzakerelere katılmadığını unutmuş olduğuna dikkat çeken Akıncı, “Günlerce bu anlamsız tavrını sürdürdüğünü ve bizim son derece sabırlı davranışımız ve çözüm hedefimiz sayesinde müzakere masasının yeniden kurulabildiğini hatırlamak istememektedir” ifadelerine yer verdi.

Müzakere masasında son 21 ayda sağlanan ilerlemelerin temel nedenini Türk tarafının, federal çözüm doğrultusunda ortaya koyduğu büyük çaba ve gösterdiği yapıcı tutum olduğunu aktaran Akıncı şöyle devam etti:

“Bunu tüm ilgili taraflar çok açık bir biçimde görmüşlerdir. Eğer bugün müzakerelerde 5’li konferansın toplanma aşamasına ulaşılmışsa, bunda Kıbrıs Türk tarafının aldığı inisiyatiflerin büyük rolü vardır.

Rum tarafında aynı yaklaşımı ne yazık ki görememekteyiz. Büyük bir sabırla yürüttüğümüz müzakerelerde aylardır kararlara etkin katılım kavramının içini doldurmaya bile yanaşmamaktadırlar.

Eşit sayının olmadığı bazı federal kurullarda, bir Kıbrıslı Türk’ün olumlu oyunun gerekli olması ilkesini kabul etmemekte, Rumların çoğunluk oyunun yeterli olmasında ısrar etmektedirler. Federal ortaklık anlayışı ile taban tabana zıt olan bu tavrın yanında, dönüşümlü başkanlık konusunda da Rum toplumuna doğru mesaj verememekte, onları hazırlayamamaktadırlar. Bu tür olumsuz yaklaşımlar karşısında asıl sabrı tükenen taraf, Kıbrıs Türk tarafıdır. Bunlar yetmezmiş gibi 16 Şubat günü yaşananlar da bardağı taşırmıştır.

Rum liderliği, yanlışını düzeltmek yerine, propaganda makinesini harekete geçirerek, bizi çözüm istemeyen taraf olarak takdim etme gayretine düşmüş görünmektedir. Bu, boşuna bir çabadır. Rum tarafında harekete geçen koro, bir ağızdan Türkiye’deki referandumu gerekçe olarak göstermektedir. Bu da hem büyük bir haksızlıktır, hem de gerçekle yüzleşmekten kaçmaktır.

Seçim ve referandum dönemlerinin hassas dönemler olduğu bir gerçek olmakla birlikte, Türkiye’nin böyle bir talebi olmamıştır. Cenevre’de de konferansın ertelenmesi talebi Türkiye’den değil, Yunanistan’dan gelmiştir. ‘Enosis Plebisiti’nin okullarda kutlanacak olaylar listesine dahil edilmesinin altında yatan nedenleri unutturup, asıl Rum tarafında seçim havasına şimdiden girildiğini gözlerden saklamaya çalışmakla bir şey elde edilemeyeceğini bilmeleri gerekir.”

Burcu: Bugün müzakere yok

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, bugün müzakerenin yapılmayacağını bildirdi. Gelinen aşamada Kıbrıs Türk tarafının görüşlerini ve taleplerini ilettiğini ifade eden Barış Burcu, “Umarız kısa zamanda gerekli adım atılır ve yeni tarih belirlenir” dedi.

TAK muhabirinin sorusu üzerine açıklama yapan Burcu, Rum Meclisi’nin Enosis Plebisiti’yle ilgili kararına işaret ederek, “Alınan bu yanlış kararın geçersiz kılınması için hem siyasi düzeyde, hem idari düzeyde somut adım atılmasını bekliyoruz” dedi.

Burcu, Cumhurbaşkanı Akıncı’nın geçtiğimiz gün görüştüğü BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’a “Rum Lider Nikos Anastasiadis’in bu vahim durum karşısındaki tutumunu yetersiz bulduğunu ve gerekli adımları atması gerektiğini söylediğini” kaydetti.

Barış Burcu, BM nezdinde yeni girişimleri olup olmayacağı konusunda ise Akıncı’nın hali hazırda BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e mektup gönderdiğini; Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide ve Temsilcisi Elizabeth Spehar’la da görüşmeler yaptığını hatırlattı. 

Gerek diplomatik yollarla gerekse kamuoyuna açıklamalarıyla durumun hassasiyetini aktardıklarını kaydeden Burcu, “Umarım Anastasiadis de sorunun aşılması için gerekli katkıyı yapar” ifadelerini kullandı.

Anastasiadis: Üzgünüm

Rum Lider Anastasiadis ise sosyal medya hesabından,  Cumhurbaşkanı Akıncı’nın görüşmeye katılmayacağı yönündeki kararından dolayı üzgün olduğu paylaşımında bulundu.

Anastasiadis, “Sayın Akıncı’nın yarınki görüşmeye katılmayacağı yönündeki karadan dolayı üzgünüm. Ben her zaman diyaloga devam etmeye hazırım”  ifadelerine yer verdi.

Hristodulidis’e göre Akıncı’nın katılmayacağını Spehar söyledi

Rum Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodulidis, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in bugünkü görüşmenin yapılmayacak olmasından ötürü üzgün olduğunu belirtti.

Hristodulidis, Anastasiadis’in BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından açıklamada bulundu.

Hristodulidis, Spehar’ın Anastasiadis’e, Akıncı’nın bugünkü görüşmede hazır bulunmayacağı bilgisini verdiğini ve bu nedenle bugün yapılması planlanan görüşmenin gerçekleştirilmeyeceğini söyledi. 

Bunun tüm Kıbrıs halkı; Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler için olumsuz bir gelişme olduğu değerlendirmesinde bulunan Hristodulidis, Anastasiadis’in söz konusu gelişmeyle ilgili olarak üzüntüsünü dile

getirdiğini, aynı zamanda, BM ile Güvenlik Konseyi kararları ve 2014 ortak açıklaması temelinde bir sonuca varılması için anlaşmazlığın olduğu özlü konularda özlü diyalogun sürmesine hazır olduğunu belirttiğini aktardı.

Spehar: Eide ile de görüşeceğim

Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar de dün sabah Rum Başkanlık Sarayında Anastasiadis ile yaptığı görüşmenin ardından açıklamada bulunarak, Anastasiadis ve Akıncı ile yaptığı ayrı ayrı görüşmelerden sonra BM Genel Sekreteri`nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide ile de görüşeceğini açıkladı.

Spehar, “Dün Sayın Akıncı, şimdi de Sayın Anastasiadis ile görüştüm. Yakında Özel Danışmanımız Sayın Eide ile de görüşeceğim ancak konu hakkında başka yorum yapmak istemiyorum” dedi.

BM: Müzakereler için yeni bir tarih bulunmuyor

Birleşmiş Milletler Sözcü Vekili Ferhan Haq, gelinen noktada Kıbrıs’taki iki toplumun liderleri arasında yapılan müzakereler için yeni bir tarih olmadığını bildirdi.

Kıbrıs Haber Ajansı’na (KHA) geçtiğimiz gün Kıbrıs müzakerelerindeki durumla ilgili bir soruyu yanıtlayan Haq, BM temsilcisi Espen Barth Eide’nin taraflarla müzakerelere geri dönmeleri için bir yol bulmak amacıyla geçen hafta görüşmelerine devam ettiğini söyledi. Haq, gelinen bu noktada liderler arasındaki görüşmelerle ilgili yeni bir tarih bulunmadığını belirtti.

Kocias: Sürecin ertelenmesi kötü bir gelişme olacak 

Öte yandan, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias, Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunması amacıyla yapılan görüşme sürecinin ertelenmesinin “kötü bir gelişme” olacağını ve sürecin hayatta kalması gerektiğine işaret etti.

KHA’nın haberine göre Kocias, “Bunun için Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis ve Kıbrıs Türk Toplumu Lideri Mustafa Akıncı’nın talebi üzerine Cenevre’de ikinci bir konferansın yapılmasını kabul ettik” dedi.

Yunan SKAI televizyonuna açıklamada bulunan bakan,  Yunanistan ve Lefkoşa’nın garantiler ve güvenlik konusunda ortak bir politika takip ettiğini vurguladı.