Referandumları Mart 2017 ye bırakan senaryo

Fileleftheros “‘Son Düzlük’ Yer Değiştiriyor…2016 Hedefi Ulaşılabilir Değil, Müdahiller Gelecek Martla Flört Ediyor” başlıklı manşet haberinde son dönemde perde gerisinde “ayrı referandumların Mart 2017”de yapılmasına dair bir senaryo dolaştığına dikkat çekti.

“Akıncı’nın açıklaması senaryoyu doğruluyor”

Gazete Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın New York’a hareketinden önce yaptığı, müzakerelerde 2016 sonuna kadar bir genel siyasi çerçeve oluşturulması hedefinin başarılması halinde bazı konuların 2017’ye bırakılabileceği açıklamasının, “perde gerisinde dolaştığını” öne sürdüğü bu “senaryo” ile ilişkilendirerek “Akıncı’nın açıklamasının senaryoyu doğruladığını” öne sürdü.

Haberi “Mart’la İlgili Senaryolar Başladı” başlığıyla iç sayfasında detaylandıran gazete  “2016 sonuna kadar anlaşma söylemlerinin defalarca dile getirilmesinden sonra takvimi Türk tarafının da güncellediğini” yazdı.

Gazete Cumhurbaşkanı Akıncı’nın dünkü açıklaması hakkındaki şu değerlendirmeyi okurlarıyla paylaştı: “Türk tarafı açısından, bazı konular açık kalsa da yakınlaşmaların kaydedilmesiyle ortak açıklama formunda bir siyasi anlaşma oluşturulabilir tezi geçerliliğini koruyor. Çözümsüz kalıp daha sonraki aşamaya havale edilebilecek konuların hangileri olduğu söylenmiyor ancak bunların Toprak ve Güvenlik olduğu ortadadır.”

“Akıncı New York’a güçlü bir kadroyla gitti”

Akıncı’nın New York’tan mucize beklenmemesi gerektiği uyarısının da altını çizen ve Cumhurbaşkanı’nın “daha önceye nazaran temkinli göründüğüne” dikkat çeken gazete, Akıncı’nın “güçlü bir kadroyla” New York’a gittiğini heyetindeki yetkililerin isimlerini teker teker vererek vurguladı.

Akıncı’nın New York’ta BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ile Anastasiadis’in de katılacağı üçlü görüşmeden 24 saat önce (cumartesi günü) görüşeceğini vurgulayan gazete, okurlarına, Cumhurbaşkanı’nın; ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Dışişleri Bakanı John Kerry, İngiltere Dışişleri Bakanı Borris Johnson ve TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de temas edeceğini aktardı.

“Halkın önüne yapıcı belirsizlikleri ve boşlukları olmayan net bir çözüm planı konulacak”

Aynı gazete “Amerikalı Dinleyicilere Başkanlık Mesajı… Uygulamasını Tehlikeye Sokacak Yapıcı Belirsizlikler ve Boşluklar Olmayan Bir Plan”  başlıklı haberinde ise New York’ta bulunan Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis’in “Concordia Platformu” ve Atlantic Council” isimli düşünce kuruluşunda yaptığı “Avrupa’nın Geleceği” konulu konuşmanın satır başlarına yer verdi.

Habere göre hedefinin, “Kıbrıs’ın bölgesel rolünü güçlendirecek, bölgedeki istikrar ve refaha katkı koyacak sürdürülebilir, işleyebilir ve kapsamlı bir çözüm bulmak olduğunu” söyleyen Anastasiadis çözümün “Avrupa müktesebatına, AB ilke ve değerlerine uygun olması, Kıbrıs’ın bağımsız dış politikasını idame ettirmesi, insan haklarını ve temel özgürlükleri güvence altına alması gerektiğini” de ekledi.

“Çok iddialı olsa da 2016’da çözüm hedefi mümkün”

Anastasiadis müzakerelere de değinirken, “Yönetim, AB, Ekonomi ve Mülkiyet başlıklarında önemli ilerleme kaydedilmesine rağmen halen çok sayıdaki konuda sapmalar var. Anlaşmazlıklar özellikle Mülkiyet, Toprak, Güvenlik, çözümün ilk günden itibaren uygulanması ve ekonomik boyutu gibi ana başlıklarla ilgilidir” dedi, şunları ekledi:

“Mümkün olan en kısa zamanda -iddialı olsa da- 2016 içerisinde bile bir çözüme ulaşmak için yorulmadan aynı yoğun hızda çalışmakta kararlıyım. Her iki taraf da müzakerelere birbirlerinin hassasiyetlerine saygıyla ve yapıcı ruhla katılırsa havada kalan anlaşmazlıklarımızı çözebileceğimize inanıyorum. Ancak iyi hazırlanmış olmamız ve halkın önüne; uygulamasını tehlikeye sokacak yapıcı belirsizlikleri ve boşlukları olmayan net bir plan koymamız gerektiğini aklımızdan çıkarmadan.”

Biden, Çipras ve Erdoğan ile Eide de Akıncı, Anastasiadis, Çavuşoğlu ve Kocas’la

Öte yandan Haravgi “25 Eylül Işığı Altında Perde Gerisi… 2 Bin 500 Kişilik Uluslararası Güç Konuşlanmasını Öngören Güvenlik Önerisi” başlıklı haberinde, BM’nin merkezi New York’ta, Cumhurbaşkanı Akıncı, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ve Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis arasında 25 Eylül’de gerçekleşecek üçlü görüşme öncesinde “perde gerisi istişareler yapılmakta olduğunu” öne sürdü.

Gazete Genel Sekreter’in Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin Amerikalı ve diğer unsurlarla yaptığı temaslarla 25 Eylül’deki görüşmenin başarılı olmasını sağlamaya çalıştığını, hedefin ise “müzakerelerde daha da ilerleme sağlanmasına yöneltilmesi, ardından da Ekim ayında uluslararası konferans yapılması için gerekli ön şartların oluşturulması olduğunu” savundu.

ABD’nin de aynı istikamette hareket ettiğini belirten gazete ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’in dün görüştüğü Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’tan bunu istediğini, bugün görüşeceği Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan da aynı şeyi isteyeceğini öne sürdü.

Gazete Biden’in perşembe günü Cumhurbaşkanı Akıncı ve Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Anastasiadis’le ayrı ayrı görüşeceğini, Eide’nin de Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunan dengi Nikos Kocas’la temas edeceğini hatırlattı, güvenilir kaynaklarına dayanarak şu detayları aktardı:

“Eide liderlerin uluslararası konferansı taahhüt edeceği bir formül arıyor”

“Eide, Lefkoşa’nın tepkilerine rağmen iki liderin, bir sonraki adım olan uluslararası konferansı taahhüt edeceği bir formül bulunmasında ve 25 Eylül’deki görüşmeden sonra yayımlanacak ortak açıklamada konuyla ilgili bir ifade yer almasında ısrar ediyor. Ancak vurgulanması gerekir ki Başkan Anastasiadis –BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerinin huzurunda da- iki taraf Kıbrıs sorununun iç yönleriyle ilgili bütün başlıklarda anlaşma yörüngesine girmeden böyle bir şeyin olamayacağını açıkça ortaya koydu.

Kıbrıs Rum tarafı, bir uluslararası konferansta Güvenlik ve Garantiler konularının görüşüleceği değişmez tezine sahiptir.

Tarafların güvenlik önerileri

Bu arada Kıbrıs ve Yunanistan, garantiler ve güvenlik konularıyla ilgili ortak tezlerini ileri götürmek maksadıyla eşgüdüm içerisinde hareket ediyor.  Bilindiği gibi Kıbrıs Rum tarafı güvenlik konularında somut bir öneri sundu. Türk tarafı bu öneriyi kabul etmeyip kendi önerisini sundu ancak onu da Kıbrıs Rum tarafı kabul etmedi. Anastaiadis ve Çipras bir çözüm çerçevesinde, AB üyesi bir ülkede garantiler ve yabancı askerler olamayacağı ortak tezlerini yinelediler.

Kıbrıs Rum önerisi genel hatlarıyla; Kıbrıs’ta, belirli bir süreliğine ve BM Güvenlik Konseyi emri altında olacak 2 bin 500 kişilik (Türk, Yunan ve İngiliz askerlerinin katılmayacağı) uluslararası güç konuşlandırılmasını öngörüyor. 
Öte yandan Türk önerisi Kıbrıs Türk oluşturucu eyaletinin Türkiye, Kıbrıs Rum oluşturucu eyaletinin de Yunanistan tarafından garanti edilmesini ve iki ülkenin, oluşturucu eyaletler tarafından ayrı ayrı davet edilmeleri üzerine müdahale haklarının olmasını öngörüyor.”

Alithia Anastasiadis’in Concordia Platforumu’nun Atlantic Council düşünce kuruluşunun işbirliğinde düzenlediği etkinlikte yaptığı konuşmayı okurlarına, “Başkan Anastasiadis: Hedefimiz, Yapıcı Belirsizlikleri Olmayan Bir Çözüm Planı… New York Sonrasında Müzakerelerin Yoğunlaştırılmasını Öneriyor ve Çok İddialı Olsa Da,  (bazı) Şartlar Altında 2016 İçerisinde Çözüm Hedefinin Mümkün Olduğunu Tekrarlıyor” başlık ve spotlarıyla aktardı.

Simerini “Başkan: Halkın Önüne Net Bir Çözüm Planı Konulacak” başlığını attı.