Son dakika: Trump’tan ortalığı karıştıracak Kudüs kararı!

DÜNYA

Üç üst düzey Beyaz Saray yetkilisi, Trump'ın bugünkü Kudüs  açıklamasıyla ilgili olarak basın mensuplarına telekonferans yoluyla  değerlendirmelerde bulundu.

Adları açıklanmayan üst düzey yetkililerden ilki, "Başkan, ABD'nin  Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığını ilan edecek. Başkan ayrıca Dışişleri  Bakanlığına, Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması hazırlıklarına  başlaması talimatı verdiğini de açıklayacak. Ancak bu, taşınmanın hemen yarın  olacağı anlamına gelmiyor, zaten pratikte de elçiliği hemen taşımak mümkün  değil." açıklamasını yaptı.

Yetkili, "Başkan'ın görüşü, Kudüs'ün hem İsrail'in tarihi anlamda  başkenti olduğu, hem de bugünkü pratikte İsrail'in birçok yönetsel organının  halihazırda Kudüs'te bulunduğu gerçeğini tanımaktır." yorumunu yaptı.

Yeni büyükelçilik yıllar alacak

Tel Aviv'deki büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması noktasında gerekli  hazırlıkların Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda başlayacağını da dile getiren  yetkili, "Tel Aviv'deki elçilikte yaklaşık bin personel çalışıyor. Onları bugün  Kudüs'e taşıyabileceğimiz herhangi bir yerleşke bulunmuyor. Bu yeri bulmak,  güvenlik endişelerini gidermek ve binayı inşa etmek zaman alacaktır." ifadelerini  kullandı.

Büyükelçiliğin taşınması noktasında Trump'ın herhangi bir zaman  çizelgesi öngörmeyeceğini kaydeden yetkili, bununla birlikte Trump'ın, "Amerikan  Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasını öngören ve bugüne kadar her 6 ayda bir  ertelenen kararı, (bu süre içinde büyükelçilik taşınamayacağı için) 6 aylığına  bir kez daha erteleyeceğini" belirtti.

Sınırla ilgili bir politika değişikliği yok

Öte yandan yetkili, bu kararın, ABD'nin Filistin ile İsrail arasındaki  sınır konularında ve diğer meselelerdeki mevcut politikasında bir değişiklik  anlamına gelmediğini de vurguladı.

Bir diğer yetkili ise Trump'ın hala iki devletli çözüm konusunda ve  İsrail ile Filistin arasında bir barış mutabakatına varılabileceği noktasında  umutlu olduğunu belirtti. Aynı yetkili ayrıca, söz konusu Kudüs kararının "iki  devletli çözüme engel bir durum olmadığını" düşündüklerini sözlerine ekledi.

Diğer yetkili ise Doğu Kudüs'teki belli bazı bölgelerin halen "işgal  edilmiş Filistin toprakları" olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, "Başkan'ın  bu kararı, söz konusu yargısal konularla ilgili bir değişiklik önermemektedir.  Başkan'ın kararı egemenlik sınırlarını etkileyecek bir karar değildir. Tüm bu  meseleler, müzakere sürecinde tartışılacak konulardır." değerlendirmesini yaptı.

Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, Trump'ın, Tel Aviv'deki ABD  Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasıyla ilgili kararını çarşamba günü (bugün) ilan  edeceğini açıklamıştı.

ABD yönetiminin, 1995'teki Kudüs Büyükelçilik Yasası'na göre İsrail'in  başkenti Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması öngörülüyordu. Ancak söz  konusu yasa 22 senedir Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama'nın başkanlık dönemlerinde her 6 ayda bir "ulusal güvenlik" gerekçesiyle erteleniyordu.

Karara dünyadan tepki yağdı

ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti  olarak tanıma ve Amerikan Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma planına  dünyadan tepki yağdı. 

Başta İslam dünyası olmak üzere birçok uluslararası kuruluş ve ülke bu  girişime karşı çıkarak, Trump'a bu yönde alınacak bir kararın Filistin ve bölgeyi  büyük bir şiddet sarmalına sokacağı uyarısında bulundu.

Müslümanların ilk kıblesi olan ve Hristiyanlar ile Yahudiler  tarafından da kutsal sayılan Kudüs'le ilgili Trump'ın "tehlikeli" planına karşı  çıkan uluslararası kuruluşlar arasında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Arap  Birliği ve Avrupa Birliği (AB) de bulunuyor.

Trump'ın Kudüs planına şu ana kadar hiçbir ülke destek vermedi.

Erdoğan: "Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir"

Söz konusu girişime en sert tepki gösteren ülkelerden biri Türkiye  oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kudüs'ün Müslümanların "kırmızı  çizgisi" olduğunu belirterek, "İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, bu  konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Eğer böyle bir adım atılacak olursa; hemen,  beş on gün içerisinde İslam İşbirliği Teşkilatı Liderler Zirvesi'ni İstanbul'da  toplayacağız. Kaldı ki bu, bizim diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile koparmaya  kadar gidebilir." dedi.

ABD'ye bölgedeki sorunları daha da derinleştirecek böyle bir adım  atmaması konusunda bir kez daha ikazda bulunduğunu ifade eden Erdoğan, "Böyle bir  şey olamaz. Böyle bir adım atamazsınız. Zira artık dünya bir bütündür. Bu bütünün  içerisinde 'Ben istediğim gibi hareket ederim' noktasında hareket ettiğiniz  takdirde bu bölgede meydana gelecek sıkıntıları gözardı edemezsiniz." diye  konuştu.

Kudüs'ün sıradan bir konu olmadığına vurgu yapan Erdoğan, İİT Liderler  Zirvesi'ni ve çok daha önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını Kudüs için  harekete geçireceklerini söyledi.

İsrailli yayın kuruluşları da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu  açıklamalarını son dakika haberi olarak okuyucularına duyurdu.

Fransa: "ABD'nin planı endişe verici" 

Trump'ın "Kudüs planına" karşı çıkan diğer bazı ülkelerin ve  uluslararası kuruluşların tepkileri şöyle:

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin tek taraflı olarak  Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ihtimalinin endişe verici olduğunu  kaydetti.

ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi yaparak bu  endişesini ileten Cumhurbaşkanı Macron, Kudüs'ün statüsüne ilişkin kararın  Filistin ve İsrail tarafları arasında yürütülecek barış görüşmelerinde ele  alınması gerektiği vurguladı.

Fas Kralı'ndan Trump'a mesaj

Fas Kralı 6. Muhammed, Trump'a bir mesaj göndererek Kudüs'ü İsrail'in  başkenti olarak tanıyacakları yönündeki iddialardan duyduğu endişeyi bildirdi.

Kral 6. Muhammed, Trump'a gönderdiği mesajda, "Arap ve İslam  ülkelerinin halkları, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma niyetinden  büyük endişe duyuyor." ifadesine yer verdi.

Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan açılamada da ABD'nin Kudüs'ü  İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin bölgede güvenlik ve istikrarı tehdit  ettiği uyarısında bulunuldu.

Irak: "Kötü sonuçları olur"

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e  taşınmasını kabul etmediklerini belirtti.

İbadi, ABD'nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması halinde kötü sonuçlar  doğurabileceği uyarısı yaptı.

Başbakan İbadi, "ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasını kabul  etmiyoruz. Bunun olumsuz yansımaları konusunda uyarıda bulunuyoruz." ifadelerini  kullandı.

Ürdün: "Tehlikeli yansımaları olur"

ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren  Ürdün Kralı Abdullah, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin  kurulmasını sağlayacak kapsamlı bir çözüm dışında herhangi bir karar alınmasının  tehlikeleri konusunda uyarıda bulunarak, "Kudüs'ün bölgedeki ve dünyadaki barış  ile istikrarın anahtarı"  olduğunu dile getirdi.

Böyle bir kararın Ortadoğu'nun güvenliği ve istikrarı üzerinde  tehlikeli yansımaları olacağına dikkati çeken Kral Abdullah, bu durumun  Müslümanlar ve Hristiyanların duygularını tahrik edeceğini ve ABD yönetiminin  barış sürecini devam ettirme gayretlerini zayıflatacağını belirtti.

Tunus: "Kudüs'ün yasal ve tarihi konumu korunmalı"

Tunus da Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun muhafaza edilmesinin  zorunlu olduğu vurgusunu yaptı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Tunus Dışişleri  Bakanı Hamis el-Cihinavi'nin, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi ile  telefonda görüştüğü aktarıldı.

Görüşmede ikilinin, Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun korunmasının  zorunlu olduğunu vurguladığı bilgisi paylaşıldı.

Suudi Arabistan: "Müslüman halkları tahrik eder"

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Trump'la yaptığı telefon  görüşmesinde, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin, barış  müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği tırmandıracağı uyarısında  bulundu.

Trump'ı, Kudüs'ün statüsüyle ilgili herhangi bir değişikliğin, barış  müzakerelerine zarar vereceği ve bölgede gerginliği artıracağı konusunda uyaran  Selman, Kudüs'ün konumu itibarıyla ve Mescid-i Aksa'nın Müslümanların ilk kıblesi  olmasından dolayı böylesi tehlikeli bir adımın dünyadaki tüm Müslüman halkları  tahrik edeceğini vurguladı.

Kral Selman ayrıca Suudi Arabistan'ın geçmişten bu yana Filistin  halkına ve tarihi haklarına destek verdiğini belirtti.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığının açıklamasında ise ABD'nin böyle  bir adım atmasının "tarafsız tutumuna zarar vererek gerekçesiz bir yandaşlık  olacağı" uyarısı yapıldı. Açıklamada, "Bu adımın son derece tehlikeli yansımaları  olacak. İsrail-Filistin çatışmasını daha da içinden çıkılamaz hale getirecek ve  barış sürecini canlandırmak için sarf edilen çabaları baltalayacak."  değerlendirmesine yer verildi.

AB de karşı çıktı

AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya  da tek taraflı eylemin dünya genelinde yansımaları olacağı uyarısında bulundu.

Birlikten yapılan açıklamada, "AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe  neden olacak herhangi bir karar ya da bireysel eylemin ciddi sonuçları olacağını  düşünüyor. Böyle bir karar, dünya çapındaki kamuoyunda yankı uyandırabilir."  değerlendirmesi paylaşıldı.

İsrail-Filistin arasındaki barış sürecine odaklanılması çağrısı  yapılan açıklamada, ABD yönetiminin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması  halinde barış sürecinin olumsuz etkileneceği uyarısı yapıldı.

Açıklamada, AB'nin anlamlı bir barış sürecinin tekrar başlatılması  için tüm taraflarla irtibatta kalmaya devam edeceği bildirildi.

Arap Birliği olağanüstü toplandı

Arap Birliği, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın çağrısı üzerine  Kudüs'ü görüşmek için olağanüstü bir toplantı gerçekleştirdi.

Birliğin Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, örgütün daimi temsilciler  düzeyindeki "Kudüs" konulu olağanüstü toplantısında yaptığı konuşmada, Kudüs'ün  geleceğiyle oynanmaması uyarısında bulundu.

Gayt, "Kudüs'ün geleceğiyle oynamak, kentin tüm Arap halkının  gönlündeki yerinden dolayı bölgede aşırılık, şiddet, nefret ve düşmanlık  duygularını alevlendirecek ve barış görüşmelerinin geleceğini etkileyecektir."  dedi.

Arap Parlamenterler Birliğinden yapılan açıklamada da ABD'nin Kudüs'ü  İsrail'in başkenti olarak tanıması veya ABD Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e  taşıması yönündeki girişimlerinin "geçersiz ve yasa dışı" olduğu kaydedildi.

Sudan Alimler Birliği Başkanı Muhammed Osman Salih ise ABD'nin Tel  Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma planını "Filistin ve Müslümanların  haklarına açık saldırı" olarak nitelendirdi.