Türkiye ve Yunanistan arasında yeni Navtex gerilimi

Türkiye, Doğu Akdeniz'de sismik çalışmalar yürüten Oruç Reis gemisi için yeni bir Navtex (Denizcilere Duyuru) yayınlarak faaliyetlerinin süresini 12 Eylül'e kadar uzattı. Türk Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığının internet sayfasında Pazartesi akşamı yapılan açıklamada, Oruç Reis'in Ataman ve Cengizhan isimli gemiler eşliğinde Kıbrıs açıklarında faaliyetlerini sürdüreceği belirtildi. Duyuruda, gemilerin faaliyet sürdürülen bölgenin 6 deniz mili açığından geçmesi istendi.

Oruç Reis gemisi için son ilan edilen Navtex de faaliyetlerin 1 Eylül'de sona ermesi öngörülüyordu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumartesi günü yaptığı açıklamada Oruç Reis'in çalışmalarını yaklaşık 90 daha sürdüreceğini belirterek aşamalı olarak Navtex yayınlanacağını kaydetmişti. Çavuşoğlu, "Kıta sahanlığımızın en güneyinden Antalya-Finike'ye doğru daha önceden ruhsat verilen alanlarda Oruç Reis gemisi sismik araştırmalarını sürdürecek" demişti.

YUNANİSTAN'IN TEPKİSİ

Sismik araştırma gemisi Oruç Reis'in Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerinden rahatsızlık duyan Yunanistan, Türkiye'nin yeni Navtex ilanını da tepki gösterdi.

Yunanistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Türkiye'nin yeni Navtex ilanı "yasa dışı" olarak nitelendirerek, Türkiye'ye Doğu Akdeniz'de gerilimi artıracak tek taraflı adımlardan kaçınması çağrısında bulundu.

Açıklamada, "Türkiye diyalog çağrılarını dikkate almamayı sürdürerek provokasyonlarını artırıyor" ifadesi kullanılarak "Yunanistan'ın şantaja boyun eğmeyeceği" belirtildi.

Bakanlığın açıklamasında, Yunanistan'ın bölgedeki komşularıyla uluslararası hukuk ve deniz hukuku temelinde yeni anlaşmalar yapmak için çabayı sürdüreceği de ifade edildi.

Öte yandan, Türkiye ile Yunanistan arasında gerilimin artması üzerine, Atina'nın silahlı kuvvetlere ayırdığı bütçeyi artırmayı planıyor. Yunan televizyon kanalı Alpha TV'ye konuşan Yunanistan Maliye Bakanı Christos Staikouras, hükümetin olası bir ordu bütçesini artırma kararının arkasında olacağını ve sadece yeni silah alımı için değil, askeri alanda yatırımlar için de bütçe sunulacağını ifade etti. 

AB DİYALOG ÇAĞRISINI YİNELEDİ

Türkiye'nin sismik araştırma gemisi Oruç Reis'in faaliyet süresini uzatması öncesinde, Avrupa Birliği de (AB) Türkiye'ye diyalog çağrısını yineleyerek bölgede tek taraflı adımlar atmaktan kaçınmasını istemişti. AB'den Pazartesi günü yapılan açıklamada "diyaloğun sonuç vermemesi ihtimaline karşı ise AB'nin halihazırda Türkiye'ye yaptırım uygulama yönünde harekete geçmiş bulunduğunu" hatırlatmıştı.

Türkiye, Oruç Reis'in gemisinin Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon arama faaliyetlerinde bulunması için Temmuz ayında Navtex ilan etmesi Ankara ile Atina arasında gerginliğe neden oluyor. Almanya'nın arabulucuğu ile Türkiye, Oruç Reis'in faaliyetlerini beklemeye almıştı. Ancak Yunanistan'ın Mısır ile deniz yetki alanları konusunda bir anlaşma imzalaması üzerine, Türkiye sismik araştırma gemisi Oruç Reis için 10 Ağustos'ta yeniden Navtex ilan etti. Oruç Reis'in Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri, Türkiye ve Yunanistan arasında deniz yetki alanları konusundaki gerilimin tırmanmasına yol açan etkenlerden biri oldu.