Kayısının Dünya Başkenti Malatya

Ma­lat­ya Ti­ca­ret Bor­sa­sı (MTB) BaÅŸ­ka­nı Gür­sel Öz­bey Ma­lat­ya eko­no­mi­si­nin te­mel di­re­ÄŸi olan ka­yı­sı­dan el­de edi­len ge­lir­den don se­be­biy­le 1 mil­yar TL'lik bir ka­yıp ya­ÅŸan­dı­ÄŸÄ±­nı be­lirt­ti.

Bun­dan bü­tün sek­tör­le­rin et­ki­len­di­ÄŸi­ni be­lir­ten Öz­bey, "Bay­ram ön­ce­si bay­ram ÅŸe­ke­rin­den tu­tun da ber­be­rin­den ayak­ka­bı bo­ya­cı­sı­na ka­dar her tür­lü fa­ali­yet et­ki­len­di. Ma­lat­ya öl­çek­li bir il­de ka­yı­sı­dan ger­çek­le­ÅŸen 1 mil­yar TL'lik ka­yıp bü­yük öl­çü­de his­se­di­li­yor. Va­tan­daÅŸ sif­tah­sız dük­ka­nı­nı ka­pa­tı­yor" de­di.

He­nüz des­tek gör­e­medik

Ka­yı­sı üre­ti­ci­le­ri­ne des­tek ve­ril­me­si ge­rek­ti­ÄŸi­ni ifa­de eden Öz­bey ÅŸöy­le ko­nuÅŸ­tu: "Ara­zi­nin du­ru­mu­na gö­re üre­ti­ci­ye des­tek ve­ri­le­bi­lir. Ma­ale­sef he­nüz yar­dım gö­re­me­dik. Sa­de­ce üre­ti­ci­mi­zin ta­rım kre­di­sin­de Zi­ra­at Ban­ka­sı'na borç­la­rı er­te­len­di. 350-400 mil­yon do­lar ih­ra­cat ge­li­ri kay­bı, ge­ri ka­lan da iç pi­ya­sa­da kay­bı var. Ma­lat­ya, böl­ge­sin­de ih­ra­cat­ta bi­rin­ci sı­ra­da olan bir il. Üre­ti­ci­ye al­ter­na­tif ürün ça­lış­ma­sı ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor. Ka­yı­sı ol­ma­sa fark­lı bir ürün ol­sa va­tan­daÅŸ onu sa­tar­dı sı­kın­tı­ya gir­mez­di. Ku­ru erik, ba­dem gi­bi ürün­ler hak­kın­da ça­lış­ma ya­pı­la­bi­lir­di ama bu Ta­rım Ba­kan­lı­ÄŸÄ±'nın yap­ma­sı ge­re­ken bir ça­lış­ma."

200 tondan 10 to­na düÅŸ­tü

Ka­yı­sı­da ya­ÅŸa­nan fe­la­ke­tin, Ma­lat­ya'nın eko­no­mi­si­nin te­me­li­ni sars­tı­ÄŸÄ±­nı di­le ge­ti­ren Öz­bey, "30 Mart'ta Tür­ki­ye ge­ne­lin­de ya­ÅŸa­nan don ola­yı Ma­lat­ya'mız­da çok bü­yük bir ha­sa­ra ne­den ol­du. 200 bin ton ola­rak bek­le­nen ku­ru ka­yı­sı re­kol­te­si 10 bin to­na düÅŸ­tü. Bu da Ma­lat­ya
eko­no­mi­si­nin te­me­li­ni sars­tı" de­di.

Eh­li­yet için 450 lira öde­ne­mi­yor

Ka­yı­sı­nın bu se­ne ol­ma­yı­ÅŸÄ± sü­rü­cü kurs­la­rı­nı bi­le zo­ra sok­tu. Eh­li­yet al­mak için tüm pro­se­dür­le­ri­ni ta­mam­la­yan aday­lar 450 lira öde­ye­me­di­ÄŸi için eh­li­yet­le­ri­ni ala­mı­yor. Bu du­ru­mun sü­rü­cü kurs­la­rın­da dos­ya yı­ÄŸÄ±l­ma­sı­na yol aç­tı­ÄŸÄ±­nı vur­gu­la­yan Emin Sü­rü­cü Kur­su Yö­ne­tim Ku­ru­lu BaÅŸ­ka­nı Meh­met Emin Kaf­far, “Bu yıl ka­yı­sı­yı do­nun vur­ma­sı Ma­lat­ya eko­no­mi­si­ni di­rek et­ki­le­di. Sü­rü­cü kurs­la­rı çok cid­di bir eko­no­mik sı­kın­tı içe­ri­sin­de. Geç­ti­ÄŸi­miz yıl­la­rın bu ay­la­rın­da eli­miz­de dos­ya kal­maz­ken bu yıl sa­de­ce yüz­de 10’luk bir dos­ya ta­le­bi ol­du­” di­ye ko­nuÅŸ­tu.

Åžehirden göç baÅŸladı

Ka­yı­sı­nın bu se­ne ürün ver­me­me­si yü­zün­den bir­çok ki­ÅŸi­nin gün­de­lik iÅŸ­ler­de ça­lış­mak için il­den göç et­ti­ÄŸi­ni ifa­de eden Kaf­far, “Her se­ne ka­yı­sı top­la­mak için göç alan Ma­lat­ya bu se­ne göç ve­ri­yor. Bir­çok ki­ÅŸi An­tal­ya­’da tu­ris­tik te­sis­ler­de ça­lış­ma­ya git­ti. Çev­re il­ler­de ça­lış­ma­ya gi­den bir­çok ai­le ol­du. An­la­ya­ca­ÄŸÄ±­nız ka­yı­sı bu se­ne Ma­lat­ya­’ya top at­tır­dı. Bir­çok ki­ÅŸi if­las et­ti­” de­di

3 bin 500 kişi ehliyet alamadı

Sa­de­ce ken­di kur­sun­da 300’ün üze­rin­de dos­ya­nın kal­dı­ÄŸÄ±­na vur­gu ya­pan Kaf­far "Bir­çok ki­ÅŸi pa­ra­sı­nı öde­miÅŸ, sı­nav­la­rı geç­miÅŸ ama dos­ya­sı­nı ala­mı­yor. Çün­kü eh­li­yet al­mak için ve­re­cek 450 li­ra­sı yok. Åže­hir ge­ne­lin­de 30’a ya­kın sü­rü­cü kur­su var. Bun­lar­da 3 bin 3 bin 500 ci­va­rın­da dos­ya bek­li­yor. Sa­de­ce me­mur ve me­mur ço­cuk­la­rı eh­li­yet alı­yor.

Es­ki­den ço­cu­ÄŸu­na 2 çu­val ka­yı­sı ve­ren ba­ba oÄŸ­lu­nun eh­li­yet al­ma­sı­nı saÄŸ­lı­yor­du" de­di.  Kaf­far, yak­la­ÅŸÄ±k 1000 ki­ÅŸi­nin is­tih­dam edil­di­ÄŸi sek­tö­rün bu yıl çok kö­tü dar­be ye­di­ÄŸi­ni ve ge­rek­li des­tek­ler saÄŸ­lan­maz ise ka­yıp­la­rı­nın çok ola­ca­ÄŸÄ±­nı söy­le­di.

Emlak büroları kapandı

Åžeh­rin eko­no­mi­sin­de ya­ÅŸa­nan sı­kın­tı em­lak sek­tö­rün­de de ken­di­ni gös­te­ri­yor. Geç­ti­ÄŸi­miz yı­la gö­re ko­nut sa­tış­la­rı­nın bu mev­sim­de yüz­de 60 ge­ri­le­di­ÄŸi­ni be­lir­ten Ma­lat­ya Em­lak Ko­mis­yon­cu­la­rı Es­naf Oda­sı BaÅŸ­ka­nı Ali Öz­gül, "Em­lak sek­tö­rü­ne bü­yük dar­be vu­rul­du. 2014 yı­lın­da 100 ki­ÅŸi em­lak bü­ro­su­nu ka­pat­tı. Her­kes ar­tık 2015'i bek­li­yor. Ge­çen yı­la kı­yas­la ev fi­yat­la­rın­da yüz­de 15 dü­ÅŸüÅŸ ol­du" de­di.