Mahkeme kayıtları olarak bilinen şer‘iyye sicilleri, Kıbrıs’ta 16. yüzyılda mahkemelerdeki dava tutanakları olup, kadıların tuttuğu belgeleri içeriyor. Kıbrıs Türk halkının ve Ada’nın geçmişiyle ilgili en önemli kaynaklardan biri olan bu siciller, sadece hukukçular için değil, aynı zamanda fiyat hareketleriyle ilgili olarak ekonomistler, para politikaları açısından maliyeciler, yaşanan olaylar bakımından tarihçiler, yönetimin esasları açısından siyaset bilimciler, toplumsal hareketler açısından sosyologlar için önemli kaynaklar olarak görülüyor.
Kıbrıs’ın tarihiyle ilgili yapılacak çalışmalarda önemli başvuru kaynakları olarak bilinen siciller; yazıldıkları dönemin ve bölgenin sosyal, ekonomik, kültürel ve idari yapısını gösteren başlıca kaynaklar ve belgeler olarak görülüyor. Kıbrıs Vakıflar İdaresi, Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs’ı fethettikten sonra idari, hukuki ve ekonomik alanda yaptıklarını belgelendirdiği bu belgeleri bilimsel yöntemlerle yayımlıyor.
İlk kez İngilizce olarak yayımlanan bu kitapta; hukuki, idari, ekonomik ve sosyal tarihin yanı sıra kamu, şahıs, aile, miras, eşya-borçlar, ticaret, ceza, usul, icra ve toprak hukuku ile ilgili birçok belge ve bilgiye ulaşmak mümkün.
Kitapta; resmi memurların görev tayini; hukuk, ceza, emniyet, asayiş, ziraat, hayvancılık, ticaret, sanayi ve tımar ile mukataaların teftiş ve murakabesi, sosyal güvenlik gibi her türlü meslek gruplarına uygulanan vergilerin tesisi ve yürütülmesi, işyerlerine ruhsat verilmesi, esnaf teftişi ve bunlara ait esnaf teşkilâtların organizasyonu, lonca idarecilerinin tayini, çarşı-pazar ve gıda kontrolü, narh koyma, alım-satım, cizye, hibe, bâc, avarız gibi vergilerin denetimi, veraset, kassam muamelatı, evlenme, boşanma, nafaka, yeniçerinin görevleri, savaş, insan ve hayvan hakları vs. gibi çok çeşitli belgeler, kayıtlar, fetvalar, reayayla merkezi otorite arasındaki münasebetler, müslimlerle gayrimüslimlerin ilişkileri belgelenmiş, yapılan mal sayımları, şehircilik, mimari yapı, köy ve kasabaların durumu; sosyal hayat ve çevre, asayiş işleri ile daha birçok konu ele alınıyor.
Ayrıca Kıbrıs Vakıflar İdaresi’nin üzerinde durduğu vakıfların ve vakfiyelerin tespiti, tanzim ve tescili, tescil için memurlara izin verilmesi, vekil tayini, idarî kayıtlarla ilgili memur ve müderris tayini, resmi binaların keşif ve tamiri, vakıfların murakabesi ve vakıf binalarının kiraya verilmesi, vergi ve cizyenin toplanması gibi konuların öne çıktığı kitapta, Kıbrıs Türk halkının kültürel hayatına zenginlik katacağı değerlendiriliyor.
Kitap, İngilizce yayımlandıktan sonra dünyanın birçok yerinde öne çıkan kütüphanelere,üniversitelere, kültür merkezlerine ve araştırma enstitülerine de gönderilmiş durumda.
Yorum Yazın