Egzama nedir? Kış egzamasından nasıl korunulur?

SAĞLIK

Egzama bir alerji veya stres sonucunda ciltte oluşan bir deri hastalığıdır. Tehlikeli bir rahatsızlık vermese bile görünüşü itibari ile oldukça rahatsız edicidir. Basit tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınan egzama hastalığının nedenleri ve belirtileri nelerdir?

EGZAMA NEDİR?

 

Egzama, deride iç ve dış faktörler nedeniyle oluşan iltihabi bir hastalıktır. Egzama, genellikle deriyi kurutan, kaşıntı yapan ve bazen de ufak kabarcıkların oluşmasına yol açan bir deri hastalığıdır. Belki bir alerji ya da stres sorumlu olabilir, ama hastalık nedeni genellikle anlaşılmaz.

Egzama hastalarında yaygın olarak enfeksiyon görülür, çünkü kolayca kuruyan, pullanan ve çatlayan deri mikroorganizmaların girişine olanak tanır. Egzama vücudun herhangi bir yerinde olabilir, ama daha çok ellerde, bacaklarda ve ayaklarda bulunur. Rahatsız edici ve çirkin bir görünüşe sahip olsa da tehlike bir rahatsızlık değildir. Basit tedaviler ile kontrol altına alınabilir.

KIŞ AYLARINDA EGZAMALAR DA ARTIŞ GÖRÜLÜR!

Egzama özellikle de kış aylarında oluşmaya başlar. Kapalı ısıtma sistemleri ile birlikte cildiniz tamamen kurur ve egzama semptomlarında artışa neden olur. Çok fazla kalın giysiler veya sıcak banyolar, cildi tahriş eden maddeler, enfeksiyonlar, stres ve bazı alerjenlere maruz kalma gibi nedenlerde egzamanın çoğalmasına sebep olur.

EGZAMA NEDEN OLUR?

Havanın soğuması ile beraber ciltteki kuruluğun artması, nem kaybı ve stres egzamanın en önemli nedenlerindendir. Farklı egzama tiplerine göre nedenler değişiklik gösterir. Hastalığın en bilinen türü, çocukluk dönemlerinde görülen atopik egzamadır. Bunun yanı sıra erişkinlerde seboreik egzama, kontakt dermatit, nörodermatit ve numuler egzama gibi tipleri de bulunmaktadır. Kontakt egzemaya, günlük kullanılan deterjan, parfümler, makyaj malzemeleri, metaller, lastik maddeler gibi deriyle temas eden alerjenler neden olur. Sıklıkla, ev hanımlarında rastlanır. Atopik egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, içi su dolu kabarcıklar ve pullanma belirtileriyle ortaya çıkar. Alerjik kökenli bir egzama türüdür, bebeklik ve çocukluk dönemlerinde inek sütü, yumurta gibi alerjen maddelere maruz kalınması ile ortaya çıkabilir. Saman nezlesi olan ve astımlı bireylerde daha sık görülür ve stres, tetikleyici bir etken olarak kabul edilir. Genellikle çocuklar büyüdükçe egzama kendiliğinden geçer.

EGZAMA ÇEŞİTLERİ VE BELİRTİLERİ NELERDİR?

Atopik egzama;

İmmunolojik yatkınlık ve çevresel faktörler nedeniyle sıklıkla bebeklik ('konak' olarak bilinir) ve çocuklukta görülen atopik egzama, erişkin dönemde hafifleyip geçebilir; ama tekrarlayıcıdır. Çocukların yüzde 5-20’sini etkiler. Bebeklerde ilk 3 ayda başlar, yüz öncelikle tutulur, sonra gövde ve kol-bacağa yayılır. Kuruluk ve bazen sızıntılar oluşur. Çocukluk döneminde kol-bacak eklem iç kısımları; erişkinde ise yine eklem içleri, göz kapakları, meme başı ve ellere yerleşir. Kaşıntı, kuruluk, kızarıklık, pullanma ve deride kalınlaşma görülür.

Seboreik egzama;

Nedeni tam olarak bilinmeyen ve kronik olan seboreik egzama cildin yağlı olduğu bölgelerde (kaşlar, yanaklar, burun kenarları, sakal içleri, göğüs ortası, saçlı deri, kulaklar) kızarıklık, pullanma ve kabuklanmayla oluşur. Kış ve bahar aylarında şiddetlenme eğiliminde olan seboreik egzamayı, stres, alkol, immün sistemin baskılanması gibi durumlar tetikler. Kulakta çocukluk çağında gelişen seboreik egzama, lenf bezlerinde şişme görülür ve enfeksiyon durumu söz konusu olabilir.

Kontakt egzama;

Deriye temas eden iritan veya cildin duyarlı olduğu maddelere karşı oluşan akut veya kronik enflamatuar reaksiyondur. Cilt, koruyucu yağlarını engelleyen maddelere sürekli maruz kalırsa kontakt egzama oluşur. Kontakt egzama; temizlik maddeleri, makyaj malzemeleri, parfümler, oje, endüstriyel maddeyle temas, saç boyaları, diş macunu, sakız, ayakkabı ve ayak spreyleri, pantolan fermuarı, metal düğmeler, geçici dövmeler nedeniyle görülür.

Numuler egzama;

Daha çok kol ve bacaklarda, ellerde görülen numuler egzama, madeni para büyüklüğünde, çok sayıda olabilen yuvarlak kaşıntılı lezyonlardır. Kronik seyirli olup, daha çok genç erişkinler ve yaşlılarda rastlanır. Numuler egzamanın lezyonları papül ve vezikül denen ufak kabartıların birleşmesiyle oluşur ve akut dönemde kızarıklık, sızıntı ve kabuklanma gösterir. Kaşıntısı fazla olur. Numuler egzamayı tetikleyen bir enfeksiyon olabilir.

El egzaması;

Zayıf iritan maddenin tekrar tekrar ve uzun süre deriye teması sonrası ortaya çıkan el egzaması özellikle ev kadınları, temizlik işçileri, kuaförler, sağlık personeli, inşaat işçileri, metal ve motor endüstrisi çalışanları, ressamlar ve aşçılar gibi meslek gruplarında görülür. El egzamasında belirtiler el ve parmak sırtlarında, parmak yan yüzleri ve aralarında kuruluk, kızarıklık, deride çatlaklar, sızıntı şeklinde görülür. Şikayetler kronik olarak devam eder ve çoğu zaman kesin bir neden bulunamaz.

Asteatotik egzama;

Derinin üst tabakasındaki yağ miktarının azalması, sık banyo yapılması veya atopi gibi nedenlerle derinin yağ tabakasının kaybı sonrası asteatotik egzama gelişir. Yaşlılarda ve kış aylarında deride kuruluk arttığından daha sık rastlanır. En çok bacak ön yüzlerine, kollara ve gövdeye yerleşir. Kuru, porselen çatlağı benzeri bir görünüm, kızarıklık ve kaşıntı oluşur.

Gravitasyonel egzama;

Bacak alt kısımlarında varisler oluşması ve kan dolaşımının bozulmasıyla gelişen gravitasyonel egzamada, kan birikmesinden dolayı damarlarda basınç artar. Bu da deride hasara neden olur. Kadınlarda doğum yapmış olduklarından daha sık gelişir, ayrıca ayakta çalışanlarda ve yaşlılarda rastlanır. Gravitasyonel egzamanın belirtileri; bacaklarda kuruluk, kaşıntı, kızarıklık, su toplamaları, sonrasında sızıntı ve kontakt egzama sonucu kaşıntı. Kronikleştikçe deride koyu lekeler, derinin kabalaşması ve sertleşmesi, sonunda da ülser şeklinde yaralar görülür.

EGZAMA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Egzama tedavisinde erken teşhis önemlidir. Teşhis genellikle fizik muayene ile konur. Bazı durumlarda deriden alınacak sürüntü örneği ile mikroskobik incelemeler gerekebilir. İhmal durumlarında deride geri dönüşümsüz olarak kalınlaşma, renk koyulaşması görülebilir. Tedavisinde lokal ve sistemik ilaçlar ile topikal pomatlar yer alır. Ancak bu kremlerden bazılarının da çinko bileşimli ve kortizon içerikli olması sebebiyle uzun süre kullanımı deriyi tahriş edeceği için doktor kontrolünde uygulanması gerekir. Egzama bazı vakalar da stres kaynaklı olup, ileri safhalarda psikolojik nedenlerin de araştırılması gerekebilir.

Tedavi süresince alınması gereken önlemlerden biri egzamalı bölgeyi kaşımamaktır. Egzama geçiren veya tedavi süresinde olan bir hastanın cildi çok hassastır. Bu nedenle, tahriş edici maddeler kullanırken, mümkün olduğunca eldiven kullanılmalı ve cilde temastan kaçınılmalıdır. Egzamalı bölgenin pamuklu bir kumaşla kapalı tutulması önerilir. Egzamalı hastalar, çiçek aşısı olmamalı, uçuk virüsü hastalarından uzak durmalıdır. Çiçek aşısı normal insanlarda herhangi bir etki göstermezken, egzamalı hastalarda ölümcül ve ateşli bir hastalığa sebebiyet verebilir. Egzamalı insanlarda uçuk virüsü vücuda alınırsa, enfeksiyon yayılabilir.

KIŞ EGZAMASINDAN KORUNMAK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Yün kıyafetler tercih edilmemeli;

Kış aylarının gelmesi ile kalın giysiler meydana çıktı. Ancak egzama rahatsızlığı olan kimselerin yünden yapılmış hiçbir ürünü giymeleri tavsiye edilmez. Yün cildi kurutarak kaşınmasına sebep olacaktır. Yün giysiler yerine pamuklu giysiler tercih edilmelidir.

Cildinizi sık sık nemlendirin;

Kış aylarında oluşan aşırı rüzgar ya da kalın giysiler cildimizin kurumasına sebep olur. Cildin kuruması egzama oluşumunu arttırır, kaşıntıya sebep olur. Günde en az bir kere cildin nemlendirilmesi gerekmektedir.

Sağlıklı beslenin;

Sağlıklı beslenmek her hastalığın en temel tedavi biçimidir. E ve C vitamini bakımından zengin gıdalar tüketmeniz cildinizin nem oranını arttıracaktır. Yemeklerde saf zeytinyağı ya da hindistancevizi yağı kullanmanız tavsiye edilir. Kefir ve yoğurt gibi gıdalar tüketmeye özen gösterin.

Günde 2 litre su tüketin;

Cildin nemli olması egzama hastalığı için oldukça önemlidir. Ancak cildi dışarıdan nemlendirdiğimiz gibi içeriden de nemli tutmak gerekir bunun için vücudu içerden sulu tutmak ciddi önem taşır.

Aşırı sıcak duş almayın;

Sıcak banyolar vücuda gelen aşırı ısı sonucunda cildin kurumasına sebep olur bu durumda beraberinde kaşınmayı getirir. Aşırı sıcak su yerine ılık su ile duş almalısınız.

EGZAMAYA İYİ GELEN BİTKİLER NELERDİR?

Papatya;

Tropikal papatya kremi egzamanın iyileşmesini destekler, yanma ve kaşıntıları azaltır. İltihap giderici bir bitki olan papatya cilt tahrişleri, güneş yanıkları, çürükler için olduğu kadar egzama için de önerilir. Egzamada cildin kurumaması ve nemlendirilmesi önemlidir. Cildi nemlendirmek için doğal yağ kullanmak isteyenler papatya yağından faydalanabilirler. Papatya kremi cildi nemli tutar ve nemli cit daha az kaşınır.

Meyan Kökü;

Meyan kökü kremi atopik egzama semptomlarını dindirmekte işe yarayabilir. Meyan kökü bitkilerinden çıkarılan ekstratın, egzema ile mücadelede etkili bir araç olduğu uzun süredir bilinmektedir.

Lavanta;

Lavanta yağının sakinleştirici etkisinin yanı sıra, yumuşatıcı ve antiseptik özellikleri olduğu bilinmektedir. Egzama gibi cilt rahatsızlıklarında kullanıldığında cildi rahatlatır, acı ve kaşıntıyı alır.

Aloe Vera;

Aloe vera jeli enfeksiyon oranını azaltarak cilt de oluşan yaraların iyileşmesini sağlar. Aloe vera jeli, egzama kızarıklıklarını giderir. Tahriş olan cildi toparlar.

Sarı Kantaron;

Egzama ile aynı zamanda iltihap ve nemlendirici görevi gören sarı kantaron, egzama hastalığına iyi gelen bitkilerden bir tanesidir. Sarı kantaronun içinde bulunan asit içeriği fazla olduğundan dolayı zeytinyağı ile karıştırarak cildinize uygulayabilirsiniz.

Çuha çiçeği yağı;

Çuha çiçeği yağı, deri hastalıkları olan kimseler için ilaç niyetindedir. Bu bitkinin kabuklanma, kaşıntı, ödem ve kızarıklık üzerinde çok yararlı etkileri olduğu doğrulandı.

Çuha çiçeği yağı içeren merhemleri ya da çuha çiçeği kapsüllerinden yağı sıkın ve yatmadan önce ve banyo yaptıktan sonra gün boyunca etkilenen bölgelere özgürce uygulayın.