Yalan söyleyen çocuğa yaklaşım nasıl olmalı?

Çocukların yalan söylemesinin tek başına değil, çevresel ilişkilerle birlikte ele alınması ve çocukta yalancılığın gelişmesini kolaylaştıran nedenlerin araştırılması gerektiğini vurgulayan Psikiyatrist Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, ailenin çevresiyle iş birliği yapmasının, çocuğa doğruluğun yararlarının, getireceği hazzın ve avantajlarının öğretilmesinin önemine işaret etti.

Çocuğun yalan söylemesiyle etkili bir mücadele için öncelikle yalanın ne tür olduğunun bilinmesi gerektiğini ifade eden Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Doktor Figen Karaceylan Çakmakçı, “Yetişkinler çocuğa iyi birer örnek olmalı ve davranışlarında, çocuklarında görmek istemedikleri hatalara yer vermemeli” dedi. 

Yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmiş bir çocukta altta yatan ruhsal bozuklukların değerlendirilmesinin önemine işaret eden Psikiyatrisi Uzmanı Doktor Figen Karaceylan Çakmakçı, bazı kişilik bozukluklarında ve ruhsal hastalıklarda kişinin yalan söylemeye daha yatkın olduğunu dile getirerek yalan söyleyen çocuğa yaklaşım konusunda şu önerilerde bulundu:  

“Bir uzman gözüyle yalanın niteliği ele alınmalı ve önlem alıcı yöntemlere başvurulmalı. Sık sık ne yaptıkları ya da ne gördükleri çocuklara anlattırılmalı, çeşitli bahanelerle davranışlarının nedenleri ve hataları sorulmalı. Endişe düzeyi yüksek olan bir çocuk eğer kaygı ve çekingenlik yüzünden yalan söylememişse, ona güven verilmeli, öfke ve kınama tepkilerinden kaçınılmalıdır. Oluşmuş bir yalan karşısında mücadele, kötünün iyisini yapmaktan başka bir şey değildir. Yalan söyleme davranışını iyileştirmek önlemekten daha zordur. Önemli olan, çocuğu yalana itecek durumlara meydan vermemektir.

AİLELER YALANA ÖRNEK OLMAMALI!

Çocuklarının kendileriyle birlikte ya da kendi yerlerine yalan söylemelerini isteyen ailelerin sayısı, ne yazık ki az değildir. Bunlar davranışlarının sonuçlarını küçümser, haklı nedenler gösterirler, hatta bununla eğlenirler. Çoğunlukla yalan böyle bir örnekten kaynaklanır.

Yalanın engellenme biçimi çocukta gerilim yaratabilir. Aşırı kızgınlık, çocuğun yalanını engellemek açısından olumsuz bir davranıştır. Bu yolla yaratılan suçluluk duygusu, çocuğu yalandan uzaklaştıracak yerde, daha çok yaklaştırır. Yalan söyleyen çocuk bu mücadeleyi anlamlı, onun iyiliği için böyle davranıldığını bilmeli. Burada bir güç gösterisi değil, yardım söz konusu olmalı ve ona güven vermeli. Yalan kişiliğin bir eksikliği; bencilliğe ve kolaycılığa doğru bir çıkış, bireyi diğer insanlardan soyutlayıcı bir kendini reddetmedir. Yalanla mücadele yeterli değildir, aynı zamanda dürüstlük, açık yüreklilik, içtenlik ve sevgi için de mücadele edilmeli. Bunlar bireye denge ve mutluluk getirir.”